Batılılar Lozan'ı padişahlığa dönüleceği ümidiyle imzaladı

Kal, Lozan’ın 50’nci yılında röportaj yaptığı İnönü’nün başlıktaki sözünü hatırlattı ve ekledi: Lozan’ı tartışmaya açmak Atatürk’ün kurduğu laik, demokratik Türkiye’nin temel taşlarını oynatmaktır.

Batılılar Lozan'ı padişahlığa dönüleceği ümidiyle imzaladı
18 Aralık 2017 - 09:32 - Güncelleme: 18 Aralık 2017 - 10:17
TRT'de yıllarca program yapım ve sunuculuğu yapan, İsmet İnönü, Celal Bayar gibi tarihi şahsiyetlerle röportajlar gerçekleştiren Nazmi Kal (77), Lozan tartışmalarını değerlendirdi. Lozan Antlaşması'nın bazılarının hayalini yıktığını ifade eden Kal, “İnönü'den, Lozan'ın büyük başarı olduğunu dinledim” dedi. Lozan tartışmasının cumhuriyetle yaşıt olduğunu belirten Nazmi Kal, şunları söyledi:

‘HAYALLERİNİ YIKTI'

“Dün ve bugün ‘Keşke Yunan galip gelseydi' diyecek kadar Kurtuluş Savaşı'nın önemini küçümseyen, çağdaş, modern, laik Türkiye Cumhuriyeti'ni içlerine sindiremeyen, padişah, hilafet ve şeriat yanlılarının, Lozan Antlaşması'na karşı çıkmaları çok normal. Çünkü Lozan onların hayalini yıktı.”

Efsane sunucu Nazmi Kal, Lozan'a karşı çıkanlarla, Lozan'ı imzalayan devletlerin beklentilerinin ve fikirlerinin nasıl örtüştüğünü Lozan kahramanı İsmet İnönü ile yaptığı röportajdan alıntılarla SÖZCÜ'ye şöyle anlattı:

‘BEKLENTİLERİ NEYDİ?'

“İnönü röportajda, ‘Lozan Konferansı'nda, Batılılar bazı maddeleri istemeye istemeye, bir beklenti içinde kabul ettiler' dedi. ‘Beklentileri neydi?' diye sorduğumda şunları anlattı: Atatürk'ün davranışında büyük reformlar, devrimler sezildiği için bunların Türk halkının bir bölümü tarafından kabul görmeyeceği, devletin büyük karışıklıklar yaşayacağı ve eski rejimin iade olacağı beklentisi içinde, şimdi kabul ettiremediğimiz kabotaj hakkı, adalet müşavirlikleri ve kapitülasyonlara ait konuları o zaman kabul ettirebiliriz ümidinde idiler. Bu ümit sonuna kadar onlarda yaşadı. Onların bu bekleyişi iki sene kadar sürdü. Cumhuriyet ilan edildi. Cumhuriyet büyük tepkilere, mesela Şeyh Sait İsyanı gibi silahlı direnmelerle karşılaştı. Ama Cumhuriyet yerleşti.”


Sunucu Nazmi Kal, İsmet İnönü ile röportaj yapmıştı.

 


Sunucu Nazmi Kal, İsmet İnönü ile röportaj yapmıştı.


‘KIYMETİNİ KORUYOR'

“İnönü ile Lozan'ın 50. yılında röportaj yapmıştım. İnönü, ‘Lozan, 50 yıldır kıymetini yenileyerek önemini korumaktadır' demişti.”

3. Cumhurbaşkanı Bayar'la 1980'de yaptığı röportajını hatırlatan Kal, kendisine “Lozan, başarı mı, hezimet mi?” sorusunu yönelttiğini söyledi. Kal, Bayar'ın şu karşılığı verdiğini aktardı: “Lozan'da daha fazla ısrar edemezdik. Zaferimizin tehlikeye girmesi ihtimali vardı.”

‘SAYGI DUYULMALI'

Kal, “Lozan'ı tartışmaya açmak Atatürk'ün kurduğu laik, çağdaş, demokratik Türkiye'nin temel taşlarını oynatmak ve şeriat devletine kapı aralamaktır. Herkes Lozan Antlaşması'nı yapanlara minnet ve saygı duymalıdır” ifadelerini kullandı.

YORUMLAR

  • 0 Yorum