Oxford'u bıraktı hamam işletiyor

​

Oxford’u bıraktım, hamam işletiyorum (Galatasaray Hamamı, 1484) Sultan II. Bayezid tarafından, ziyaret ettiği Gül Baba’nın isteği üzerine yapılmış olan Galatasaray Hamamı 1484’te yapıldı, birçok padişah tarafından kullanıldı. Can Cenik, ailesinin hamamı nasıl aldığını şöyle anlatıyor: “Dört kuşaktır İstanbulluyuz. Dedemlerin başka dört-beş hamamı varmış. Burayı geleneği sürdürmek için almışlar. Bana anneannemin tarafından miras kaldı. Ailemize ve geleneklerimize düşkün bir yapımız vardır. Oxford’da eğitim alıyordum, babam rahatsızlanınca geri döndüm. Hedefim, bayrağı diğer nesillere devretmek kısmet olursa...”Dedem lokumdan kâr etme derdi (Ali Muhittin Hacı Bekir Lokumları, 1777) Kurumun beşinci kuşak temsilcisi Hande Celalyan: “Dedemiz ürünleri kendi pişirir, müşterisine kendi tattırıp fikirlerini alırmış. 19. yüzyıl başlarında bir İngiliz gezgin, Hacı Bekir’den lokum alıp ülkesine götürmüş ama lokumun adını telaffuz edemediği için ‘Turkish delight’ demiş. Bu isim literatüre böyle girmiş. Dedem, ‘Bir ürün her zaman ucuz kalsın. Lokum seven her zaman yesin, ondan kâr etme’ dedi, tavsiyesine uyduk. İsteseydik her ilçede bir Hacı Bekir dükkânı olurdu ama ‘Hacı Bekir aynı duruyor; sahibi başında, lokumların tadı eskisi gibi’ dedirtmek bizce daha önemli.”Barista’nın atası (Kurukahveci Mehmet Efendi, 1871) Babasının baharat ve çiğ kahve satan dükkânında çalışmaya başlayan Mehmet Efendi, 1871’de işin başına geçti ve o zamana kadar çiğ çekirdek olarak sattıkları kahveyi, ‘kavrulmuş’, ‘öğütülmüş’ ve ‘paketlenmiş’ olarak tüketime hazır şekilde İstanbullulara sundu. Aile 1934’te ‘Kurukahveci’ soyadını aldı. Ahmet Rıza Kurukahveci döneminde kahve parşömenli kâğıt paketlere konularak bakkallara otomobille dağıtılmaya başlandı. Şirketin 1950’li yıllara ait ve halen kullanılan değirmenlerinden biri, eski bir savaş topunun gövdesinden imal edildi.Tek duam nefesimi bu fabrikada vermek (Uludağ Gazozları, 1930) Kurumun başında şu an üçüncü kuşak temsilcisi Mehmet Erbak var. Erbak, yeni bir ürünleri çıktığında veya yeni bir makine aldıklarında arkadaşlarıyla toplanıp o demir yığınına sevgilerini ve enerjilerini aktardılarını anlatıyor ve ekliyor: “Çocukluğum gazoz şişelerinin arasında geçti. Manevi değeri paha biçilemez. Yıllar önce kahvehane sahibi bir arkadaşımız her gün babam Nuri Bey için dua ettiğini çünkü sattığı her gazozdan para kazandığını söylemişti. Ne kadar büyük bir gurur birileri için ekmeğine katkıda bulunmak. Tek duam son nefesimi fabrikada vermek.”

Dedemden en büyük servet, saygı (Boybeyi Mücevher, 1881 Mete Boybeyi, kurumun dördüncü kuşak temsilcisi. Boybeyi Mücevher’de müşterilerine, sattıkları ürünü zararına vermiş olsalar bile her zaman aynı sevgi ve içtenlikle hizmet ettiklerini söyleyen Boybeyi, “Bu bize, dedemizden kalan bir tavsiyedir ve uzun ömürlü bir marka olmanın sırrıdır” diyor ve bir anılarını paylaşıyor: “Bir gün bir çift alyans bakıyordu, fiyat uygundu ama onlara fazla geldi, hüzünlendiler. Babam da ‘Hediyemiz olsun’ dedi. Bu bir jesttir.” Boybeyi, ürettikleri Hürrem yüzüklerinin benzerleri ve imitasyonlarının dışarıda 1 milyon adetten fazla satıldığını anlatıyor

Neyse ki mülk sahibiyiz...(Kohen Kitabevi, 1810) 1918’de kurulduğu kitabevi önce akrabaları Samuel Sapan’a devredildi, ardından onun oğlu Albert Sapan’a. Baba Sapan yabancı üniversite kitapları satarken Albert Sapan, moda dergilerine yöneldi; bir ürün miadını doldurduğunda hemen başka tür kitaplar getirdi. Ona göre ekonomik krizlerde ayakta kalmalarının sırrı, mülk sahibi olmaları. “80’lerdeki ekonomik krizde bile kitapları Türkiye’ye getirtebiliyorduk çünkü biliyorlardı ki mutlaka parayı öderiz” diyen Sapan, babasından “Dürüst ol, müşterinin daim olmasına özen göster” tavsiyesine uyduğunu söylüyor