Nietzsche'nin 'Üstinsan' konsepti

Nietzsche’nin ‘Üstinsan’ konseptini açıklayan animasyon film

Nietzsche'nin 'Üstinsan' konsepti
18 Şubat 2016 - 09:55
Friedrich Nietzsche, felsefe literatüründe büyük tartışmalara yol açan kavramı ‘Üstinsan’ı (Übermensch), başyapıtlarından biri olan Böyle Söyledi Zerdüşt’te (1883) tanıtmıştı:

“Size ‘Üstinsanı’ öğretiyorum. İnsan aşılması gereken bir şeydir. Onu aşmak için, siz ne yaptınız?

Şimdiye dek tüm yaratıklar kendilerinden üstün bir şey yarattılar; ama siz bu büyük taşkının cezri olmak ve insanı aşmak yerine hayvana geri dönmek mi istiyorsunuz?

Bakın, size üst Üstinsanı öğretiyorum.

Üstinsan yeryüzünün anlamıdır. İsteminiz desin ki: Üstinsan yeryüzünün anlamı olsun.

Yalvarıyorum kardeşlerim, yeryüzüne sadık kalın ve size ‘yerüstü’ umutlardan söz edenlere inanmayın! Zehir saçar onlar, farkında olsalar da olmasalar da.

Yaşamı aşağılayanlardır onlar, kuruyup gitmeye yüz tutmuş ve zehirlenmiştir onlar; yeryüzü yaka silkti böyle kişilerden, yok olsalar ya hepten!

Bir zamanlar tanrıya küfretmekti en büyük günah, ama tanrı öldü ve böylelikle günahkârlar da öldü. Şimdi en büyük günah yeryüzüne küfretmek ve anlaşılmaz olanın ciğerine yeryüzünün anlamından daha çok itibar etmektir!”*

Birçok kişiye göre, Nietzsche aslında Übermensch’le tam olarak ne kastettiğini hiçbir zaman kesin bir açıklıkla belirtmemiş, kavramı böylece onu okuyanların yorumlarına açık bırakmıştır. Örneğin Eva Cybulska,Philosophy Now’da yayınlanan makalesinde şöyle yazıyor: “RJ Hollingdale, Übermensch’te kendi içindeki kaosu organize eden bir adam; Walter Kaufmann kendi değerlerini yaratan bir adam sembolü, ve Carl Jung da yeni bir ‘Tanrı’ görmüştür. Heidegger için de o kendisini aşan insanlığı temsil etmektedir, diğer yandan Naziler için de o üstün ırkın bir amblemine de dönüşmüştür.”

Aşağıda yer alan bir The School of Life videosunda, Alain de Botton bu Üstinsanı insan mükemmelliğinin bir vücut bulması olarak ele alıyor. Goethe, Montaigne, Voltaire ve Napoleon gibi figürler tarafından sahip olunan karakteristik özelliklere işaret edilerek, Übermensch’lerin tıpkı doğadaki Pagan’lar gibi kendi değerlerine göre yaşayacakları; kendi üstünlüklerinden keyif alıp zayıf olana da bir merhametle acıyacakları; büyük şeyleri başarmak adına belki de insanları incitebilecekleri; acı çekmeyi zorunlu bir kötülük olarak kabul edecekleri; kültürü, içinde bulundukları toplumun zihniyetini yükseltmek için kullanacakları belirtiliyor.

 

YORUMLAR

  • 0 Yorum