Barış Soydan yazdı : Konutta Durgunluk
T24 yazarı Barış Soydan Konut Sektörünü Değerlendirdi
07 Kasım 2017 - 16:50 - Güncelleme: 08 Kasım 2017 - 12:49
Perşembe günkü yazımda, Merkez Bankası’nın “Hedonik Konut Endeksi” aracılığıyla (Size de Antik Yunan felsefesiyle ilgili bir şeyleri çağrıştırmıyor mu?), konut fiyatlarındaki reel gerilemenin izini sürmüştük. Bu yazının yayınlanmasının ardından İnşaat Malzemesi Sanayicileri Derneği’nin (İMSAD) sektörün gidişatıyla önemli bir raporu yayınlandı. Bu arada ben de, konut piyasasını yakından izleyen iki önemli kuruluştan görüş alma fırsatı buldum.
İnşaat Malzemesi Sanayicileri Derneği’nin raporu (“İMSAD Ekim 2017 Sektör Raporu”), durgunluğu doğruluyor: “Konut talebinde doygunluk noktasına gelindi, satışlarda yavaşlama olasılığı arttı.”
Raporun bam teli, durgunluğun nedenine dair yaptığı değerlendirme:
"Yeni konutların stok erime hızı Şubat ayından bu yana geriliyor. Eylül ayında yılın en yüksek konut satışının gerçekleşmiş olmasına karşın stok erime hızı da en yavaş seviyesine indi. Satışlar en yüksek seviyeye çıkmışken yeni konutlardaki stok erime hızındaki gerileme, artan bir konut arzı olduğunu gösteriyor. Konut arzındaki bu genişleme, fiyatlar üzerinde de baskı yapmaya devam ediyor."
Durgunluğun sebebini bulmuşa benziyoruz. İktisada giriş derslerinde öğretilen şu meşhur arz-talep ilişkisi, konut piyasasında da işliyor: Arz, talepten fazla artınca, fiyat düşüyor. Kısacası talebin çok üzerinde konut arzı var.
Bu mudur yani? Budur, demek için acele etmeyelim. Galile’nin dediği gibi “Kuşku, bilimin babasıdır.” (Galile’nin devrinde cinsiyetçi önyargılar konusunda bilinç yeterince gelişmemişti tabii. Neden anası değil de babası?) Arz - talep dengesizliğinin, daha derinde yatan başka nedenleri olmasın?
Bu sorunun yanıtını başka bir veri kaynağında, konut alıcısı ile satıcısını buluşturan ilan sitesi Emlakjet.com’da arayalım. Emlakjet’te yayınlanan ilanları inceleyerek, konut piyasasındaki gelişmeleri izlemek mümkün.
Emlakjet’in verilerine göre, İstanbul’da halkın büyük kesimi 250 bin TL ve altında fiyatta ev arıyor. (Ev arayanların yüzde 72’si.) Ama bu aralıkta ev sayısı çok az. Bu fiyat seviyesinde verilen ilanların oranı sadece yüzde 34.
İstanbul’un bir parça kalburüstü semtlerinde 500 bin TL’nin altında ev yok. Oysa Emlakjet’e göre 500 bin TL’den yüksek fiyatta ev bakanların oranı sadece yüzde 6. Yani sadece yüzde 6’mızın parası, inşaat şirketlerinin arz ettiği evlere yetiyor. Dengesizlik işte burada.
(Buna karşılık Türkiye’nin geri kalanında arz ve talep daha uyumlu. Mesela Ankara’da Emlakjet kullanıcılarının yüzde 86’sı 250 bin TL ve altında fiyatlı evleri arıyor ve bu fiyattaki ilanların oranı yüzde 81.)
Konuttaki durgunluğun sebebini bulmuş gibiyiz: Evler çok pahalı. (Evlerin çok pahalı olmasının sebebi, arazinin çok pahalı olması ama o apayrı bir yazının konusu.)
Devamını Oku
İnşaat Malzemesi Sanayicileri Derneği’nin raporu (“İMSAD Ekim 2017 Sektör Raporu”), durgunluğu doğruluyor: “Konut talebinde doygunluk noktasına gelindi, satışlarda yavaşlama olasılığı arttı.”
Raporun bam teli, durgunluğun nedenine dair yaptığı değerlendirme:
"Yeni konutların stok erime hızı Şubat ayından bu yana geriliyor. Eylül ayında yılın en yüksek konut satışının gerçekleşmiş olmasına karşın stok erime hızı da en yavaş seviyesine indi. Satışlar en yüksek seviyeye çıkmışken yeni konutlardaki stok erime hızındaki gerileme, artan bir konut arzı olduğunu gösteriyor. Konut arzındaki bu genişleme, fiyatlar üzerinde de baskı yapmaya devam ediyor."
Durgunluğun sebebini bulmuşa benziyoruz. İktisada giriş derslerinde öğretilen şu meşhur arz-talep ilişkisi, konut piyasasında da işliyor: Arz, talepten fazla artınca, fiyat düşüyor. Kısacası talebin çok üzerinde konut arzı var.
Bu mudur yani? Budur, demek için acele etmeyelim. Galile’nin dediği gibi “Kuşku, bilimin babasıdır.” (Galile’nin devrinde cinsiyetçi önyargılar konusunda bilinç yeterince gelişmemişti tabii. Neden anası değil de babası?) Arz - talep dengesizliğinin, daha derinde yatan başka nedenleri olmasın?
Bu sorunun yanıtını başka bir veri kaynağında, konut alıcısı ile satıcısını buluşturan ilan sitesi Emlakjet.com’da arayalım. Emlakjet’te yayınlanan ilanları inceleyerek, konut piyasasındaki gelişmeleri izlemek mümkün.
Emlakjet’in verilerine göre, İstanbul’da halkın büyük kesimi 250 bin TL ve altında fiyatta ev arıyor. (Ev arayanların yüzde 72’si.) Ama bu aralıkta ev sayısı çok az. Bu fiyat seviyesinde verilen ilanların oranı sadece yüzde 34.
İstanbul’un bir parça kalburüstü semtlerinde 500 bin TL’nin altında ev yok. Oysa Emlakjet’e göre 500 bin TL’den yüksek fiyatta ev bakanların oranı sadece yüzde 6. Yani sadece yüzde 6’mızın parası, inşaat şirketlerinin arz ettiği evlere yetiyor. Dengesizlik işte burada.
(Buna karşılık Türkiye’nin geri kalanında arz ve talep daha uyumlu. Mesela Ankara’da Emlakjet kullanıcılarının yüzde 86’sı 250 bin TL ve altında fiyatlı evleri arıyor ve bu fiyattaki ilanların oranı yüzde 81.)
Konuttaki durgunluğun sebebini bulmuş gibiyiz: Evler çok pahalı. (Evlerin çok pahalı olmasının sebebi, arazinin çok pahalı olması ama o apayrı bir yazının konusu.)
Devamını Oku
YORUMLAR