Kasım 2022 başında Twitter'ı ya da şimdiki ismiyle X'i devir alan Elon Musk'ın, o gün bugündür başı dertte. Çünkü kendi parası + 15 milyar $ kredi + 7 milyar $ diğerlerinden finansman ile satın aldığı Twitter para kazanmıyor, mali açıdan eski durumundan da beter halde.

Bunun temel nedeni Elon Musk'ın kendisi. Musk satın almadan önce, "para kazanmayı bilmiyorlar" ve "eleman sayısı fazla, yarısını işten atmak lazım" diye eleştirdiği Twitter'da, hoyrat yaklaşımları sonucunda, hem kullanıcıları hem de esas gelir kalemi olan reklamcıları kaçırdı. Bunun üzerine kasım 2022'de para kazanma yöntemi olarak "abonelik" daha doğrusu "mavi tik" diye bildiğimiz "onaylanmış hesap" olayını duyurdu. Eskiden tanımlama ile alınan bu mavi tik, artık para ile satılır hale geldi.

Peki Musk Mavi Tik ile para kazanmaya başladı mı?

Pek sayılmaz. Devir aldığında 237 milyon abone sayısının, % 10'u mavi tik alsaydı bile ayda 200-300 milyon geliri olmalıydı. Ama mavi tik alanların sayıları yüzbinlerde ve gelir de iki haneli milyon $'da kaldı. Yani, maliyeti karşılayıp, arkasından kredi borçlarını ödeyip, üstüne de yatırımcıyı mutlu etmesi lazım ama olmuyor. Bu nedenle de yeni numaralar bulması gerekti. Örneğin eskiden ücretsiz olan arayüz (API) de şimdi aylık 5.000 $ (Twitter hesabınız kaç para, hesabınızı takibi kimler bırakmış vs uygulamaları için gereken API). Bu nedenle Twitter üzerinden çalışan pek çok uygulama hayatına son verdi.

Bu arada, Twitter Blue'ya daha fazla kişinin kaydolmasını sağlamaya çalışıyor. Örneğin, "Sizin İçin (For You)"  bölümünü sadece Blue üyeleri görebilecek" dedi. Ya da bu yazının konusu olan; "İçerik oluşturucular için reklam geliri paylaşım" programını duyurdu. Az kitle ile şubatta başlattığı program için haziranda genişletme açıkladı.

Bu yeni program ile “bir taşla 3 kuş vurmaya çalışıyor”. Gün geçtikçe açılan yeni rakiplere karşı rekabette elini güçlü tutmak için, bir yandan güçlü kullanıcılarının ayrılmalarını önlemeye çalışıyor, bir yandan gelirini arttırmak için yeni Blue üyeleri kazanmaya ve ayrıca da reklamcılara “bak bizim içeriğimiz ve etkileşimlerimiz güçlü” demeye çalışıyor. Bu olaya yakından bakalım.

Mavi Tik Kenya West olayı nedeniyle başlatıldı

Twitter Blue da denilen bu uygulama Haziran 2009'da, beyzbolcu Tony La Russa'ya, müzisyen Kanye West'i taklit eden hesaptan yapılan hakaretler üzerine dava açılması sonrasında düşünüldü. Twitter bu tür sahte hesaplar üzerinden mesajlara önlem olarak "Doğrulanmış Hesaplar" yani mavi tik programını başlattı. Tabii ki ücretsizdi. Sadece, hesabın gerçek bir kişiye/kuruma ait olduğunu ispatlamak gerekiyordu.

Ancak zaman içinde sorun çıktı. 2017’de ABD/Virginia’da beyaz ırkçı mitingi düzenleyen Jason Keller’a ait hesabın mavi tik alması üzerine, Twitter'a büyük bir eleştiri dalgası yöneltildi. Çünkü Twitter “mavi tiklerin kamu yararına verildiği" savunması yapsa da, eleştirenler "beyaz ırkçılık propogandası" yapan birine mavi tik onayı vermekle, bu kişinin hareketlerine onay vermiş gibi olduğunu iddia ettiler. Bunun kamu yararı olmadığı eleştirileri yapıldı. Dolayısıyla "kime mavi tik vermeli" sorusuna cevap arayan Twitter, Kasım 2017’de hesap doğrulamayı durdurdu.

Kasım 2020'de ise, bir yandan "kime mavi tik vermeli" sorusu ile kamuoyundan görüş isteyen Twitter, durdurulan mavi tik verme işleminin 2021 başında başlayacağını duyurdu. Gerçekten de Mayıs 2021'de yeniden başlatıldı.

Twitter abone sayısı karışık hesaplama. Aylık kullanıcı, saatlik kullanıcı gibi yorumlar var. Ama Elon Musk kasım ayında devir almadan önce, Twitter'ın 237 milyon para kazanılabilir kullanıcısı olduğu ve bunlardan 300 bininin mavi tik aldığı raporlanmıştı. Yani % 0,12 (binde 1,2).

Musk, Mavi Tik'ten aradığını bulabilecek mi?

Musk, kasım 2022'de devir teslim aldıktan sonra, ücretini ödeyen herkese anında mavi tik vereceğini duyurdu. Bunun için kullanıcının 90 gündür değiştirmediği bir telefonu, en az 30 gündür çalışan bir Twitter hesabı, bu hesaptan son 30 gün içinde en az 25 tweet atmış olması ve profilinde fotoğrafı olması gerekiyor.

Mavi tik ücreti 2 $ ile 20 $ arasında salındıktan sonra, 8 $’a bağlandı. Kişiler mavi tik için webden 8 $/ay (mobil telefondan kullananlara 11 $), firmalar altın rengi tik için 1.000 $/ay (alt hesaplar 50 $) ve devlet kurumları ücretsiz gri tik alıyor.

Ama mavi (ya da altın, gri renkli) tik alan sayısı bir türlü heveslendirelemiyor, arttırılamıyor. Bu nedenle Musk yeni taktikler uyguluyor. Haziran'da birden görülebilir tweet sayısını sınırladı (bunun Google Cloud hizmeti parası ile ilgisi de var). Tabii ki mavi tikliler 10 kat daha fazla tweet görebiliyor.

Ama esas olay "havuç" oldu. Yani Twitter kullanıcılarının, yarattıkları içerikten (aynen YouTube vs gibi) yani tweetlerinden para kazanabilir hale gelmesi. Musk bunu öne sürerek, daha fazla kişinin Twitter Blue'ya kaydolmasını sağlamaya çalışıyor.

Yanısıra, bu özellikle takipçisi çok ve tweet etkileşimi yüksek kullanıcıların sadakatini sağlamak (yani X’de kalmasını sağlamak) açısından da bir araç olabilir. Ayrıca reklamverene de “bizim kullanıcılarımızın etkileşimi şu kadar” gibi bir mesaj oluyor.

İşte bu “İçerik oluşturucular için reklam geliri paylaşım" programını şubat 2023'de duyurdu. Ödeme programına geçmek de çok kolay; en az 500 takipçiniz varsa, "ayarlar"dan, "para kazanma"yı, ardından 'İçerik Oluşturucu Reklamları Gelir Paylaşımı'nı ve ardından 'etkinleştir'i tıklayın. Artık sadece 3 ayda 15 milyon izlenmeyi yakalamanız lazım. Ancak Mavi Tik üyesi değilseniz ödemeler X kasasında tutuluyor, size üye olana kadar ödenmiyor.

X (Twitter), kayıtları daha fazla kişiye açmadan önce uygun hesaplar için ilk ödeme turunu Temmuz ayında başlattı. 5 milyon $ ödediğini açıkladı. Arkasından, şirketin destek hesabı, sistemleri beklediklerinden daha fazla kayıt aldığı için geciken ödemeler için özür diledi. Bu arada dünya çapında çok sayıda kullanıcı, ödemelerinin ekran görüntülerini platformdan paylaştı.

X, 12 ay gelirden pay almayacak

Sosyal medya dünyasında, “kullanıcıların sadakatini sağlamak ve kullanımı arttırmak için para ödemek” fikri çoktandır çalışıyor. 2020'de TikTok, içerik oluşturuculara bir milyar dolar dağıtmayı taahhüt etti. Ertesi yıl Meta da aynısını yaptı . Snapchat, 2021'de yüz milyonlarca dolar dağıttı. Twitch, en popüler yayıncılarını milyoner yapıyor. YouTube üzerinden reklam gelirini paylaşmaya başlayalı 10 yıldan uzun süre geçen Alphabet’in ise on milyarlarca dolar ödediği tahmin ediliyor.

Şimdi Elon Musk aynı yoldan gidiyor ve hızlanmak için de, X'in ilk 12 ay reklam geliri payını içerik oluşturuculardan almayacağını da duyurmuş durumda.

Musk bu tweet'te şöyle diyor;

İçerik Oluşturucuları Desteklemek Çok Önemli!

Ödeyebiliyorsanız, lütfen bu platformda ilginç bulduğunuz kadar çok yaratıcıya abone olun.

Dünyanın her köşesinden insanlar üzerinde inanılmaz içerikler paylaşıyor, ancak genellikle ayda birkaç yüz doların bile hayatlarını değiştirdiği zorlu koşullarda yaşıyorlar.

Daha önce 'nin 12 ay boyunca hiçbir şey almayacağını söylemiştik. Ama X'in kuralları gereği, X'in ödeme miktarı 100 bin $'ı geçene kadar hiçbir almayıp, sonra %10'u alacak şekilde değiştiriyoruz. İlk 12 ay hala herkes için ücretsiz.

Apple% 30 alıyor, ama @tim_cook ile konuşacağım ve içerik oluşturucuların aldıklarını en üst düzeye çıkarmak için bunun 'nin tuttuğunun yalnızca %30'u olacak şekilde ayarlanıp ayarlanamayacağına bakacağım.

İçeriğe para ödemek, acaba ortamı zehirli hale getirir mi?

Ancak bu gelişmeden herkes memnun değil. Bazı kullanıcılar, uygulamanın önümüzdeki günlerde daha da zehirli hale gelmesiyle ilgili endişelerini dile getirdi. Eleştirenlerin ortalama söylemi şu şekilde;

“İnsanların nefret dolu ve umursamaz bir şekilde mesajlar atacağını şimdiden söyleyebilirim. Özellikle azınlık grupları için üzülüyorum, çünkü bunların çoğuna maruz kalacaklar. İnsanların oraya yanlış bilgi ve nefret yaymak, ilgi uyandırmak ve takipçilerini büyütmek için geldiği sayısız senaryo yaşadık. Bu takipçiler ve katılım, markalar tarafından seçilme şanslarını artıran şeydir.

Artık süreç çok daha doğrudan ve mavi tik ve belirli sayıda gösterim olduğu sürece herkes para alabildiğine göre, bu insanların ne kadar çaresiz hale geleceğini fark ettiniz mi?"

Diğer yandan Musk abone sayısının arttığı gibi bazı tweet'ler atsa da, şirketin azalan geliri göz önüne alındığında Musk'ın bu ödemeleri ne kadar sürdürebileceği de belirsiz. Ama şimdi daha fazla insanın Twitter'ın mavi tik programına kaydolmak için harekete geçtiği doğru. Bu noktada başka bir eleştiri daha var;

"En sinsi şey, Musk'ın bu etkileyicilerin doğrulanmış mavi tiklerini gizlemelerini mümkün kılmış olması, böylece iyi niyetle tweet atanlarla sadece etkileşim için kötü içerik yaratanları bile ayırt edemiyoruz"

Twitter'ın kaç abonesi var?

ABD'nin araştırma şirketi Pew'in mayıs ayı verilerine göre, Twitter kullanıcılarının % 60'ı Twitter'a ara vermiş durumda. Bunu Siber güvenlik camiasının terkettiği haberi de doğruluyor.

Ama ilginçtir, Elon Musk başka telden çalıyor. Devraldığında 237 milyon olan abone sayısının (ve botların % 5 değil en az % 20 olduğu iddiasına karşı), şimdilerde 368 milyona ulaştığı kaydediliyor. Ama Musk abone sayısını 541 milyon olarak sunuyor.

Güzel bir atasözümüz, "Gülme komşuna, gelir başına" der. Nisan 2022'de 54 milyon $'a satın almak istediği Twitter'dan Mayıs 2022'de vazgeçmeye çalışırken, ileri sürdüğü bahane "bot sayısının raporlanandan fazla olduğu" iddiasıydı. Bugün yaşanana bakın, aynı dertle yani reklam çekmek için bu sefer kendisi kullanıcı sayısını böyle söylüyor.

Bu kullanıcı sayısı gerçekten soru işareti. Çünkü kullanıcıların bir kısmı Mastodon, T2, Bluesky, Threads gibi diğer sosyal medya araçlarına kaçmış durumda. Örneğin siber güvenlikçiler Mastodon da. Bu sosyal medya platformlarından bazıları bugün emekliyor durumunda bile olsa, zaman içinde güçleneceklerine şüphe yok.

Buna rağmen, Musk kullanıcıların kaçmak yerine çoğaldığını iddia ediyor. Ama analistler de, Twitter'daki etkileşime bakarak, azalmayı doğruluyorlar. Kullanıcıların bazıları da bunu görüyor.

Elon Musk reklamcıları nasıl kaçırdı?

Kullanıcılar konusundaki durum şöyle, böyle olsa da, en azından reklamcıları kaçırdığı konusunda şüphe yok.

Nasıl kaçırdı derseniz; ilk olarak devir almadan önce, kendisi devir aldığında, ifade özgürlüğünü arttıracağını söyledi. Ama kastettiği, Twitter'ın eski yönetiminin hiçbir zaman hoşlanmadığı ırkçı, muhafazakar vs takımının mesajlarıydı bunlar. Sosyal mecralara bakarsanız, Facebook günümüzde “torun resimleri paylaşılan”, Instagram magazin, moda, yemek vs mesajları paylaşılan yerler. Ama Twitter daha ciddi ve eğitimli bir kitle tarafından kullanılıyor. Dolayısıyla kullanıcılar bu yeni tarz ifade özgürlüğünden hoşlanmadı. Markalar ise, kendilerini bu tür mesajlarla yanyana konumlandırmak istemediler ve ayrıldılar.

Ayrıca Twitter'ı devir alıralmaz başladığı insanları işten çıkarma stili de çok tatsızdı. Bu da rahatsızlık yarattı. Reklamverenlerin bazıları böyle de kaçtı.

Ama Elon Musk bunların kendi hareketlerinden ötürü değil, Twitter aleyhine konuşan aktivistler nedeniyle olduğunu iddia etti, hala öyle diyor.

Silikon Vadisi, tüm dünyanın hayranlık duyduğu bir inovasyon merkezi ama diğer tarafından karanlık bir yön var. O da birden bire paraya kavuşanların elde ettikleri "kontrolsüz güç". Bunun bir örneği; Peter Thiel ile görüyoruz (PayPal'ın asıl kurucusu) ama Uber'in kurucusu Travis'den, FTX'in dolandırıcı kurucusu Sam Bankman-Fried'a, Theranos'un kurucusu Elizabeth Homes'a kadar pek çok kişi sayabiliriz. Musk yaptığı işten çıkarmalar ve hoyrat hareketleri ile sadece en zengin adamlar listesinde değil, en kötü CEO'lar listesinde de tepede yer alıyor.

Twitter'ın para kazanmak istemesine kimse bir şey demiyor. Sürdürülebilirlik açısından X para kazanmalı. Ancak bunu yapma şekli, soru işaretleri doğuruyor. Öyle ki, Uzay Şirketi, Tesla vs derken 2021'deki Bitcoin-dogecoin mesajılarına kadar, herkesin muhteşem bir insan olarak tanımladığı Elon Musk, günümüzde en nefret edilen ya da uzaktan bakılan CEO haline de geldi.
 

Füsun Sarp Nebil | Teknopolitik

[email protected]