Bu makalenin ilk bölümünde Elon Musk'ın Amerika partisi olayına bakarken, Musk'ın ne yapmak istediğini ve olayın Teknofeodalizm tarafını değerlendirmeye çalıştık.

Elon Musk

Bu makalenin ilk bölümünde Elon Musk'ın Amerika partisi olayına bakarken, Musk'ın ne yapmak istediğini ve olayın Teknofeodalizm tarafını değerlendirmeye çalıştık. İkinci bölümde vatandaşlarım bıktığı "iki partili sistemi" üzerine konuştuk. Şimdi "Elon Musk acaba ne yapmak istiyor olabilir?" konusuna bakalım. Böylece Musk'ın partisi olayına 360 derece bakmış olacağız.

Musk siyasete neden bulaştı?

Bu konuda sorulması gereken ilk soru da şu, Musk gibi bir iş adamı neden siyasete soyundu? Siyasi gücü, kendini veya servetini korumak için istiyor olabilir mi? Yoksa Musk, teknolojiyi, devleti ve ideolojiyi tek bir çizgide birleştirmeye ve 21. yüzyılın tekno-politik imparatorluğunun kurucusu olmaya mı çalışıyor?

Elon Musk bugüne kadar neler yaptı, hatırlatalım;- 1995'de Stanford doktora programından ayrıldı ve Zip2'yi (online şehir rehberi) kurdu.

- 1999'da Zip2'yi Compaq firmasına 300 milyon $'a satarak milyoner hayatına adım attı ve arkasından bu kaynak ile online bankacılık servisi olan X.com'u kurdu

- 2000'de X.com, Confinity firmasıyla birleşerek PayPal'ı oluşturdu.

- 2002'de PayPal eBay'e 1,5 milyar $'a satıldı. Musk bu satıştan 180 milyon $ aldı.

- 2002'de SpaceX'i kurdu hedefi insanlığın diğer gezegenlere gitmesi olarak açıklandı.

- 2002'de Tesla Motors'a yatırım yaptı, daha sonra CEO oldu.

- 2006'da SolarCity (Güneş enerjisi) kurdu.

- 2008'de SpaceX Falcon 1'i yarattı, Tesla ise Roadster'i piyasaya çıkardı.

- 2010'da Tesla 1,7 milyar $ değerle halka açıldı, SpaceX ise NASA ile anlaşma imzaladı.

- 2012'de SpaceX, Uluslararası Uzay Merkezine (ISS) kargo ulaştırdı, Tesla ise Model S'i çıkardı.

- 2015’te kar amacı gütmeyen OpenAI isimli yapay zeka firmasının kurucularından birisi oldu.

- 2016'da Boring Şirketini ve Neuralink'i kurdu.

- 2019'da Neuralink demosu yapıldı, Starlink uyduları yörüngeye yerleştirilmeye başlandı.

- 2020'de en zengin adam ünvanına erişti.

- 2021'de Tesla'nın değeri 1 trilyon $'a ulaştı.

- 2022'de Twitter'ı satın aldı.

- xAI ve Grok'u duyurdu, OpenAI yönetim kurulundan ayrıldı.

- 2024’te siyasete soyundu ve Amerikan Başkanlık seçimlerinde önemli bir aktör haline geldi.

- 2025’te DOGE lideri oldu, Kamuda önemli hareketler yaptı, sonra Trump ile takışıp, ayrıldı ve şimdi Amerika partisini kurdu.

Gücünü korumaya mı çalışıyor?

Bu çizgiye bakınca, bu kadar zenginlik ve başarıdan sonra sıra "ideolojik hırsa" gelmiş olabilir mi? diye soralım. Ama gücünü ve varlığını korumaya çalışıyor olması da çok mümkün. Çünkü son 10-15 yıl "big tech" yani büyük teknoloji devleri için memnun mesut geçti. Her ülkeye dağıldılar. Herhangi bir engelleme olmadan paraları kazandılar, karşılığında vergi filan vermediler. Ama AB'den başlamak üzere yavaş yavaş kendi vatanları ABD dahil her ülkede bu firmaların artık sınırlandırılması gerektiği konuşuluyor ve yasalar çıkarılıyor.

Aynı tür olay değil ama aklımıza Kolombiyalı uyuşturucu patronu Pablo Escobar'ın, ABD tarafından aranmaya başlandığında, dokunulmazlık için siyasete soyunduğu aklımıza geliyor. 1982'de yedek milletvekili olarak Kolombiya Kongresine girmişti (Ancak ABD'nin baskısı ile siyasi kariyeri kısa sürdü).

Musk'ın da belki bir süredir böyle bir stratejisi olabilir. Çünkü zenginliği çerçevesinde on 3-5 yıldır çok rahat hatta şımarıkça davanışlarda bulundu ve kafasını taşa vurmuş denilebilir. X.com'da Reklamları kesildi ve 3 yıl geçmesine rağmen düzelmedi. Tesla'da çeşitli sorunlar yaşanıyor. Özellikle ABD beyaz-hristiyan milliyetçi görüşleri çerçevesinde İsrail ve Yahudi lobisi ile bazı çekişmeler yaşadı. Netanyahu ile canlı yayın yaptı. İsrail'i ziyarete gitti vs. vs...

Musk'a baktığımızda varlığını koruma yolunda korkması için nedenler olduğu anlaşılıyor. Özellikle Trump'ın "sınır dışı ederiz" dahil ilgili sektörlerde sübvansiyon ve düzenleme tehditlerini de hatırlatalım. Çünkü Musk'ın serveti, devletin düzenlemelerine (yapay zeka, sosyal medya, uzay, otomotiv), Jeopolitik gelişmelere (Çin, uydular, Ukrayna, ticaret savaşları), devletle anlaşmalarına (SpaceX, Starlink, Tesla enerji şebekesi anlaşmaları) bağlı.

Musk'ın varlıkları şu risklerle karşı karşıya:

- Vergi politikası riski: Özellikle ilericilerden gelen varlık vergisi önerileri

- Antitröst riski: Tesla, X ve SpaceX sektörlere hakim

- İhracat kontrol riski: Starlink ve yapay zekâ araçları kısıtlanabilir

- Sansür riski: Grok, X ve Neuralink içerik politikaları düzenlenebilir

Musk siyasal güç elde ederse, bu risklere karşı düzenleyici çerçeveleri etkileyebilir, federal sözleşmeleri alması / devam ettirmesi kolaylaşabilir.

Amerika Partisi bunun için bir araç olabilir. Siyasete girmesi, varlıklarının dayandığı işler üzerindeki kontrolünü kaybetmekten kendini koruma yolu olabilir. Çünkü halihazırda düzenleyici kurumlarla (SEC, NHTSA, FAA) çekişiyor.

Güney Afrikalı Musk, ABD'de nasıl böyle etkili oldu?

Düşünün ki Kanadalı ya da Güney Afrikalı (her ne ise) bir adam geliyor ve ABD'de dünyanın en zengin adamı oluyor, ABD'nin izniyle uzaya yüzlerce uydu fırlatıyor, aydaki, Mars'taki operasyonlara dahil oluyor, dev otomobil fabrikasında ABD'nin en önemli otomotiv üreticisi olarak TESLA arabalarını üretiyor. Nöral ve yapay zekâ ile ilgili araştırmalar ve işler yapıyor.

Çok zeki olduğu kesin ama bütün bunlar için yeter mi? İtişmeleri sonrasında Trump'ın bahsettiği sübvansiyonlar ve verilen projelerle desteklenmesinin arkasında acaba neler var? Mesela Starlink projesinde amaç küresel internet erişimi olarak verilse de, Çin harıl harıl bu uyduların aynı zamanda askeri amaçlı olabileceğini iddia ediyor.

Bütün bu başarılar sonucunda da, beklenen oldu ve Musk'ın diğer operasyonlarında göremediğimiz yönü, halka açık olduğu için Twitter'ın devri ve sonrasındaki davranışları ile tüm dünyaya zenginlikten başının ne kadar dönmüş olduğunu gösterdi.

Yani Musk yıllardır halkın önünde ama yine de ne olduğu tam anlaşılamayan bir muamma olarak duruyor. Bu şımarmışlıkla "dünyayı da yönetirim" duygusuna mı sahip acaba?

Musk'ın ideolojisi nedir?

Musk kendini sadece bir CEO olarak değil, aynı zamanda bir medeniyet mimarı olarak görüyor. Siyasete girmek, kendini sadece roket veya araba üreticisi olarak değil, aynı zamanda ideolojik sistemler üreten biri olarak tarihe yazdırmakla ilgili olabilir;

- Tekno-liberalizm: Minimum düzenleme, kişisel özgürlük, yapay zekâ açıklığı.

- Bürokrasi karşıtlığı: "Derin devlet" ve düzenleyici sürtüşmelere karşı küçümseme.

- Milliyetçilik: "Amerika'yı tekrar uzay yolculuğuna çıkaralım" tarzı bir söylem.

Geleneksel kurumları (hem kurumsal hem de hükümet) yavaş, yozlaşmış veya gelecek inşa etmekle ilgilenmiyor şeklinde görüyor; bu yüzden onları değiştirmek veya devre dışı bırakmak için siyasete girdiğini söylüyor.

Musk'ın popülerliğine ve X'in elinde olmasına rağmen, fikirleri (örneğin, ifade özgürlüğünün mutlakçılığı, nüfus artışı alarmcılığı vs.) ana akım ABD politikasında güçlü bir şekilde yer edinemedi. Musk'ın özellikle, yapay zekâ, çipler, uzay, kripto para ve sansürle ilgili mevzuatı şekillendirmek istediği biliniyor.

Şimdi Musk acaba ne yapmaya çalışıyor? Sanayi devrimi ile birlikte özellikle 19. yüzyılda şekillenen ideolojiler ve ülkelerin yönetim şekilleri devrini kapamış gözüküyor. Şimdi teknoloji devrimi çağında yeni ideolojilerin oluşması kaçınılmaz. Musk'ın yaklaşımı, teknoloji çağı ideolojilerinin ilk basamağı gibi bir şey mi?

Füsun Sarp Nebil | Teknopolitik