Köpekten ve kediden insana korona bulaşır mı
Corona salgını hakkında en çok merak edilenlerden biri kedi ve köpeklerden insanlara bu virüsün bulaşıp bulaşmadığı. Bu soruların yanıtlarını veteriner hekimlere sorduk.
14 Eylül 2020 - 10:16 - Güncelleme: 14 Eylül 2020 - 10:18
Çin’in Vuhan kentinde ortaya çıkıp insanların hayatını kaybetmesine sebep olan korona virüs dünyanın gündemine oturmuş durumda. Virüsün insanlara yarasalardan geçtiğinin iddia edilmesiyle birlikte kimileri insanlara kedilerden ve köpeklerden de bu virüsün bulaşabileceğini söylemeye başladılar. Peki, korona virüs nedir ve kedilerden, köpeklerden insana corona virüsü bulaşır mı?
Corona virüs bir virüs değil bir virüs ailesinin ismi. Coronavirus olarak bilinen bu virüs ailesi hem memelilerde hem de kuşlarda hastalıklara sebep olabiliyor. Virüsün farklı türlerde hastalığa neden olan suşları da farklı, suş nedir onu da kısaca açıklayalım. Virüs ve bakterilerin alt türlerinin farklı genetik özellikleri bulunan gruplarına ‘suş’ ismi veriliyor. Korona virüs ailesinin üyesi olan virüsler Ortadoğu solunum sendromu (MERS), şiddetli akut solunum sendromu (SARS) gibi hastalıklara neden olur. Bu virüsler hayvanlar ve insanlar arasında bulaşıcı olabilir. Corona virüsün insanları etkileyen suşları genellikle solunum yolu hastalıklarına neden olurken kedi ve köpekleri etkileyen suşları ise daha çok bağırsak hastalıklarına sebep oluyor.
Sosyal medyada kedilerden ya da köpeklerden insanlara corona geçebileceğine ilişkin iddialar paylaşılıyor, ancak bu iddiaların gerçekle ilgisi yok. Konu hakkında iki ayrı veteriner hekim ile görüşerek kapsamlı bilgi aldık. Vetist Veteriner Kliniği‘nden veteriner hekim Aslıhan Öztop kediden insana corona geçer mi ve köpekten insana corona geçer mi sorularımızı şöyle yanıtladı: “Corona virüsü birçok alt türü olan RNA’lı, zarflı bir virüstür. Kedilerde genellikle ishale köpeklerdeyse şiddetli, bazen de kanlı ishale neden olur. Bunu şöyle düşünebilirsiniz, canlılar nasıl memeliler, omurgasızlar diye ayrılıyor ve omurgasızlarla memeliler arasında ne kadar büyük farklılıklar var, işte bu korona virüsleri arasında da bu denli büyük farklılıklar bulunuyor. Kedideki corona köpeğe, köpektekiyse kediye geçmiyor, çünkü farklı virüsler. Zoonoz yani hayvandan insana bulaşan hastalıklar var ancak kedi ve köpekteki korona bu hastalıklar arasında yer almıyor. Yani kedi ve köpekteki corona virüsünün insana geçmesi mümkün değil. Kedilerde fip hastalığı da corona virüsünün mutasyona uğramış halinden kaynaklanıyor, virüs kedinin vücudunun içinde mutasyon geçirerek fip hastalığına neden oluyor, ancak mutasyona uğramış halinin de ne insanlara ne de köpeklere geçme olasılığı bulunmuyor.”
Veteriner hekim Aslıhan Öztop salgına neden olan virüsün insanlar tarafından ülkemize getirebileceğinin altını çiziyor: “Virüs ve bakteriler genellikle bir türü etkiler ve şu an Çin’deki salgına sebep olan virüs de bir insanın vücudunda mutasyona uğramış ve insandan insana bulaşmıştır. Söz konusu virüsün kedi ya da köpekten insana bulaşma olasılığı yok ancak Çin’den ve hastalığın görüldüğü diğer ülkelerden ülkemize gelen turist girişini denetim altına almak gerekiyor zira mutasyona uğramış virüsü bu kişiler ülkemize getirebilir.”
Veteriner hekim Hasan Erduran ise kediden insana corona geçer mi ve köpekten insana korona geçer mi sorularımızı şu şekilde yanıtladı:”Kediden insana corona geçme olasılığı yok, ancak köpekteki corona suşu insanınkine yakın, şayet bu virüs mutasyona uğrarsa teorik olarak insana bulaşabileceği söylenebilir. Ancak bunun olması için virüsün mutasyona uğraması gerekir, şu an bulunduğu haliyle böyle bir risk yok. Corona virüsü oro-fekal yolla yani dışkı, ağız yoluyla bulaşır. Bugüne dek kediden ya da köpekten insana corona bulaştığı görülmedi. Eğer suş aynı olsa kedideki corona köpeğe, köpekteki de kediye bulaşırdı ama bulaşmıyor çünkü ikisi farklı.”
Veteriner hekim Hasan Erduran köpeklerden insana corona geçme olasılığı bulunmadığını belirtirken köpekleri bu virüsten korumak için düzenli olarak aşılatmak gerektiğinin de altını çizdi. “Ayrıca köpekler için tam etkili corona aşısı varken kediler için yok ve köpek aşısını kedide kullanamıyoruz, çünkü iki virüs farklı. Köpeklerdeki corona insana bulaşmıyor, ama yine de köpekleri bu virüse karşı düzenli olarak aşılatmak köpeklerin sağlığını korumak için gerekiyor. Kedilere dönersek sokak kedilerinin %80’i zaten corona pozitif, eğer iddia edildiği gibi virüs kediden insana bulaşıyor olsaydı dünyada insan kalmazdı. Coronanın mutasyona uğramış hali kedilerde fip hastalığına sebep oluyor ve bu hali de insanlara bulaşmıyor.”
Gördüğünüz gibi köpekten insana korona bulaşır mı ve kediden insana korona bulaşır mı sorularının yanıtları hayır. Lütfen sosyal medyada dolaşan asılsız iddialara inanmayın, tabi kedi ve köpek dostlarınızın aşılarını da düzenli olarak yaptırmayı unutmayın.
Corona virüs nedir?
Corona virüs bir virüs değil bir virüs ailesinin ismi. Coronavirus olarak bilinen bu virüs ailesi hem memelilerde hem de kuşlarda hastalıklara sebep olabiliyor. Virüsün farklı türlerde hastalığa neden olan suşları da farklı, suş nedir onu da kısaca açıklayalım. Virüs ve bakterilerin alt türlerinin farklı genetik özellikleri bulunan gruplarına ‘suş’ ismi veriliyor. Korona virüs ailesinin üyesi olan virüsler Ortadoğu solunum sendromu (MERS), şiddetli akut solunum sendromu (SARS) gibi hastalıklara neden olur. Bu virüsler hayvanlar ve insanlar arasında bulaşıcı olabilir. Corona virüsün insanları etkileyen suşları genellikle solunum yolu hastalıklarına neden olurken kedi ve köpekleri etkileyen suşları ise daha çok bağırsak hastalıklarına sebep oluyor.
Kediden ya da köpekten insana corona virüs geçer mi?
Sosyal medyada kedilerden ya da köpeklerden insanlara corona geçebileceğine ilişkin iddialar paylaşılıyor, ancak bu iddiaların gerçekle ilgisi yok. Konu hakkında iki ayrı veteriner hekim ile görüşerek kapsamlı bilgi aldık. Vetist Veteriner Kliniği‘nden veteriner hekim Aslıhan Öztop kediden insana corona geçer mi ve köpekten insana corona geçer mi sorularımızı şöyle yanıtladı: “Corona virüsü birçok alt türü olan RNA’lı, zarflı bir virüstür. Kedilerde genellikle ishale köpeklerdeyse şiddetli, bazen de kanlı ishale neden olur. Bunu şöyle düşünebilirsiniz, canlılar nasıl memeliler, omurgasızlar diye ayrılıyor ve omurgasızlarla memeliler arasında ne kadar büyük farklılıklar var, işte bu korona virüsleri arasında da bu denli büyük farklılıklar bulunuyor. Kedideki corona köpeğe, köpektekiyse kediye geçmiyor, çünkü farklı virüsler. Zoonoz yani hayvandan insana bulaşan hastalıklar var ancak kedi ve köpekteki korona bu hastalıklar arasında yer almıyor. Yani kedi ve köpekteki corona virüsünün insana geçmesi mümkün değil. Kedilerde fip hastalığı da corona virüsünün mutasyona uğramış halinden kaynaklanıyor, virüs kedinin vücudunun içinde mutasyon geçirerek fip hastalığına neden oluyor, ancak mutasyona uğramış halinin de ne insanlara ne de köpeklere geçme olasılığı bulunmuyor.”
“Turist girişini denetim altına almak gerekiyor”
Veteriner hekim Aslıhan Öztop salgına neden olan virüsün insanlar tarafından ülkemize getirebileceğinin altını çiziyor: “Virüs ve bakteriler genellikle bir türü etkiler ve şu an Çin’deki salgına sebep olan virüs de bir insanın vücudunda mutasyona uğramış ve insandan insana bulaşmıştır. Söz konusu virüsün kedi ya da köpekten insana bulaşma olasılığı yok ancak Çin’den ve hastalığın görüldüğü diğer ülkelerden ülkemize gelen turist girişini denetim altına almak gerekiyor zira mutasyona uğramış virüsü bu kişiler ülkemize getirebilir.”
“Bugüne dek kediden ya da köpekten insana corona geçtiği görülmedi”
Veteriner hekim Hasan Erduran ise kediden insana corona geçer mi ve köpekten insana korona geçer mi sorularımızı şu şekilde yanıtladı:”Kediden insana corona geçme olasılığı yok, ancak köpekteki corona suşu insanınkine yakın, şayet bu virüs mutasyona uğrarsa teorik olarak insana bulaşabileceği söylenebilir. Ancak bunun olması için virüsün mutasyona uğraması gerekir, şu an bulunduğu haliyle böyle bir risk yok. Corona virüsü oro-fekal yolla yani dışkı, ağız yoluyla bulaşır. Bugüne dek kediden ya da köpekten insana corona bulaştığı görülmedi. Eğer suş aynı olsa kedideki corona köpeğe, köpekteki de kediye bulaşırdı ama bulaşmıyor çünkü ikisi farklı.”
“Köpekler için tam koruma sağlayan korona aşısı var”
Veteriner hekim Hasan Erduran köpeklerden insana corona geçme olasılığı bulunmadığını belirtirken köpekleri bu virüsten korumak için düzenli olarak aşılatmak gerektiğinin de altını çizdi. “Ayrıca köpekler için tam etkili corona aşısı varken kediler için yok ve köpek aşısını kedide kullanamıyoruz, çünkü iki virüs farklı. Köpeklerdeki corona insana bulaşmıyor, ama yine de köpekleri bu virüse karşı düzenli olarak aşılatmak köpeklerin sağlığını korumak için gerekiyor. Kedilere dönersek sokak kedilerinin %80’i zaten corona pozitif, eğer iddia edildiği gibi virüs kediden insana bulaşıyor olsaydı dünyada insan kalmazdı. Coronanın mutasyona uğramış hali kedilerde fip hastalığına sebep oluyor ve bu hali de insanlara bulaşmıyor.”
Gördüğünüz gibi köpekten insana korona bulaşır mı ve kediden insana korona bulaşır mı sorularının yanıtları hayır. Lütfen sosyal medyada dolaşan asılsız iddialara inanmayın, tabi kedi ve köpek dostlarınızın aşılarını da düzenli olarak yaptırmayı unutmayın.
YORUMLAR