UEFA son yirmi beş yıldır Avrupa futbolunu finansal bir yapıya kavuşturarak, merkez ligler ve çevre ligler yapılanmasını oluşturdu. Bu yeni yapılanma merkez ligler olarak nitelendirdiğimiz İngiliz Premier Lig'in, Alman Bundesliga'nın, İspanyol La Liga'nın, İtalyan Serie-A'nın ve Fransız Lig1'in Avrupa futbolunda ekonomik, finansal ve sportif  hegemonyalarını kurmalarını da beraberinde getirdi.  

Avrupa futbol örgütlenmesi modeli Türkiye'nin de içinde bulunduğu elli UEFA ülkesini ise merkez liglerin etrafında çevre lig olarak konumlandırdı.  Bu yeni yapılanma çevre liglere refah değil, kriz getirdi. Bu oluşum sonrası çevre liglerin zaten var olan sorunları onların rekabet güçlerini iyice düşürdü.

Çevre Lig kulüpleri için en önemli gelir kaynağı, katılabilirlerse Şampiyonlar Ligi… 

UEFA'nın merkez ligleri koruyan ve kollayan düzenlemeleri çevre lig kulüplerinin bu organizasyona katılmalarını daha da zorlaştırdı. Bu bağlamda Süper Lig şampiyonumuzun da Şampiyonlar Ligi'ne katılması çok zorlaştı.

Bunun iki nedeni var…

Bunlardan ilki kulüplere pozitif öz sermaye zorunluluğunun getirilmiş olması. İkincisi ise, UEFA ülke sıralamasına göre şampiyonumuzun Şampiyonlar Ligi'nde gruplara kalabilmek için play-off dahil dört ön eleme turunu geçecek olması koşulu.

Özkaynakları pozitif olmayan kulüpler UEFA organizasyonlarına katılamayacaklar 

Kulüplerin varlıklarını tehlikeye sokacak şekilde yükümlülük altına girmelerini önlemek için UEFA, yeni finansal sürdürülebilirlik düzenlemelerine göre, net pozitif özkaynağa sahip olmayan kulüpler 2024-25 sezonundan itibaren UEFA'nın organizasyonlarına katılamayacaklar. Bununla beraber UEFA, özkaynak açığı olan kulüpleri çok da zor durumda bırakmamak için bilanço dönemlerinde özkaynak açıklarında yüzde 10 azalış kaydeden kulüplerin kendi turnuvalarına katılmalarına da izin verecek. 

Süper Lig ilk 15 dışında kaldığı için şampiyonumuz 2023-24 sezonunda 4 ön eleme oynayacak  

UEFA Ülke Puanı sıralamasında Türkiye, 2021-22 sezonunu ilk 15 dışında kalarak 20.sırada tamamladığı için Süper Lig'in 2023-24 sezonunda Avrupa'ya göndereceği takım sayısı bir eksilerek dörde düştü. Avrupa'ya gidecek kulüplerimizden şampiyonumuz UEFA Şampiyonlar Ligi için dört ön eleme oynayacak, diğer 3'ü ise UEFA Konferans Ligi'nde Türkiye'yi temsil edecek. 2021-22 sezonunu 20. sırada tamamladığımız için Avrupa Ligi'ne takım gönderemiyoruz.

Buna göre iki sezon sonra lig şampiyonu Devler Ligi mücadelesine play-off turuyla başlayacak. Temsilcimiz bu turu geçerse gruplara kalacak.

Bu sezon tekrar yükseldik ama 5 takım için 2024-25 sezonunu bekleyeceğiz

2022/2023 sezonu Avrupa macerası Türk takımları için sona erdi. Başakşehir, Fenerbahçe ve Sivasspor, katıldığı turnuvalarda son 16 turunda elendi. UEFA ülke puanı sıralamasında bu yıl 12'nciliğe kadar çıkmış olsak da, bunun katkısını izleyen yılda değil, bir ertesi yılda göreceğiz.

Takımlarımızın bu sezon aldığı başarılı sonuçların ardından Türkiye 31 bin 700 puanla UEFA ülkeler sıralamasında 12'nci sıraya yükseldi. Böylece Türk futbolu 2024-2025 sezonunda tekrar Şampiyonlar Ligi'ne iki takım gönderme hakkını elde etti. 2024-2025 sezonunda ikisi UEFA Avrupa Ligi, biri de UEFA Konferans Ligi olmak üzere Türkiye'den Avrupa kupalarında toplam 5 ekip mücadele etme hakkı kazanacak.

Süper Lig'i ikinci bitiren ekip ise organizasyona ikinci ön eleme turunda dahil olacak. Lig üçüncüsü Avrupa Ligi'nde ikinci ön elemede, Lig dördüncüsü ise Konferans Ligi'nde ikinci ön eleme ayağında sahne alacak.

Kupa şampiyonu da Avrupa Ligi'nde play-off oynayarak maçlarına başlayacak.
 

Tuğrul Akşar

[email protected]