2011'de TOGG Amerika'da "görücüye çıkıyor!" dediler. Otomobil fuarı sandım. Sonradan anlaşıldı. Otomobil değil, teknoloji fuarı imiş. "Consumer Electronics Show/CES", "Tüketici Elektronikleri Gösterisi" yani TV, radyo, bilgisayar, telefon vs. dallarında yenilikler gösteriliyor.

Anlaşılan, otomobili değil, içindeki elektronik aletleri, sistemleri göstermeye gidiyoruz. Biraz tuhaf ama "niye olmasın?" dedim.

Otomobilin İstanbul'dan THY kargo uçağına binmesi filmini iktidar yanlısı gazeteler TV'ler kullandılar.

CES'i takip ettim; tuhaf bulgular ortaya çıktı. TOGG'un basın sorumlusu kadim dostum Hakan'dan bilgi almak istedim. "Abi seni özel olarak fabrikaya davet edeceğim; o zaman uzun uzun konuşuruz!" deyince, beklemeye başladım.

Bu olay üzerinden geçen bir küsür yılda Hakan beni davet etmedi. İkinci defa CES, törenler, basın bültenleri, bizim Hakan'dan tık yok.

Empati yapıyor ve haklı buluyorum onu. Çıkan/çıkarılan haberlerin hangisi doğru hangisi yalan, bildiğimi biliyor. Ancak yaşadığımız günler düşündüğünü söyleme, yazma günleri değil.

Ülkede, Gobbels'e parmak ısırtacak "algı oyunları" oynanıyor. Üstat, "bir yalanı ne kadar çok tekrarlarsanız o kadar çok insan inanır!" demiş. Özellikle otomobil endüstrisinde bazı "abartılar" yapılır. Ben de yapmışımdır ama, bu olanlar bizi eşek yerine koyuyor. Bu nezaketsizlik. Sözlerim asla Hakan'a değil. O bir profesyonel, isteneni en iyi şekilde yapmak durumunda. El hak yapıyor da!

Geçen hafta İzmir İktisat Kongresi yazmıştım. Bu hafta da TÜRKONFED Kurucu Başkanı Enis Özsaruhan'a belediyenin yaptığı "anlaşılmaz ve affedilmez gafı" yazacaktım.

Dünyanın en önemli teknik üniversitesi MIT'nin (Cambridge- ABD) TOGG'u incelediği ve (zımnen) mükemmel bulduğu haberleri çıktı.

Sayın Özsaruhan için birkaç kişi ile daha konuşmam gerekince, TOGG haberlerini bu haftaya aldım.

Önce CES. Fuar resimlerine göre, giden otomobil şu anda Gemlik'te monte edilmekte olan SUV değil. Bu tip "konsept" otomobiller "bir konsepti; yani sürat, ekonomi, fütüristik tasarım, vs. iddiası ile fuarlara yollanır. Ancak bunu daha çok yıllardır otomobil üreten fabrikalar yapar.

Otomobil uçağa İstanbul'dan yükleniyor ama; ne 2019'da gösterilen SUV ne de Sedan. Bambaşka bir otomobil. (Suicide door/tersine açılan arka kapılı, çok farklı üretim teknolojisi).

Fuarda bir sektör gazetecisi -Sebastıan Bell- 5 Ocak 2022'de haber yapmış. İngilizceden tercüme haber şöyle:

Anlamsız (gibberish) isim bir yana, Togg Transition Concept Smart Device, (GEÇİŞ KAVRAMI AKILLI CİHAZI) intihar kapıları ve zengin ekranlarla hızlı bir stile sahip.

Otomotiv girişimi Togg, uluslararası halka açık ilk çıkışını bugün Las Vegas'taki Tüketici Elektroniği Fuarı'nda (CES) yaptı. Bu olayı işaretlemek için, garip bir isime sahip elektrikli bir fastback çalışması olan "Transition Concept Smart Device" ı gösterdi.

Pininfarina tarafından tasarlanan otomobil, anlaşılan, şirketin daha önce duyurduğu kompakt boyutlu elektrikli SUV ve sedan konseptlerine ilave edilecek. Bu son fastback'in daha önce görülen kompakt sedanın yerini alması mı yoksa sadece CES için mi yaratıldığı belli değil.

"Dinamik ve yenilikçi bir fastback" olan Transition Concept Akıllı Cihaz, intihar tarzı arka kapılarla vurgulanan kaygan bir stile sahip. Pininfarina'ya göre, otomobilin tasarımına öncülük eden konsept, aracın yan tarafına kadar uzanan bir çizgiydi. Bu arada, ışıklı Togg logosu bu otomobile özgü ve Doğu ve Batı kültürlerinin birleşmesini temsil ediyor.

Adamcağız kötü de yazmamış; ancak CES fuarında olması gereken "tüketici elektroniği" otomobilin neresi belli değil.

Buradaki kritikleri okurken yine İngilizce bir habere rast geldim.

Bu defa Sabah gazetesinin İngilizce nüshası basmış. Anadolu Ajansı haberi!

BU haber de "TÜRK TOGG CES 2022'DE İLK 20 MARKA ARASINA GİRDİ!" diyor. (2023'te aynı fuarda bu defa dördüncü en iyi marka olmuşuz!)

Bu fuar otomobil fuarı değil, üstelik en başarılı elektrikli otomobil markaları arasında TOGG yok. Elektronik aletlerde sıralamalar var. Orada da yok. Haberi biraz daha dikkatli okuyunca anladım!

ABD'nin bu tip fuarlara "stand" hazırlayan kuruluşların mecmuası Exhibitor (katılımcı, sergileyen.)

Hakikaten TOGG'u değil ama TOGG'un standını hazırlayan "Capital Events Turkey, LED Cool Lights, BTWN Exhibits" şirketleri ilk 20'ye girmişler.

Yani TOGG Stand'ını yapanlar dereceye girmiş. Herhalde listeyi tercüme eden AA sorumlusu pek İngilizce bilmiyor. TOGG kazandı sanmış. Sabah gazetesi İngilizce versiyonuna koymuş. Allah'tan İngilizce Sabah, otomotiv ya da elektronik dünyasında pek okunmuyor herhalde ki, yine Avrupalı meslektaşlarım telefon edip benimle dalga geçmediler.

Sanayi Bakanı Fikri Işık 6 yıl önce alaca renkli SAAB'ı "işte size yerli otomobil!" diye getirdiği vakit, bana telefon edip, "sıraya girdin mi?" diye dalga geçmişlerdi.

Otomotiv dünyasının önemli isimleri TOGG'u gördükten sonra "Bu tür işleri Çinlilerden beklerdik. Pandemiye rağmen Türkler bizleri çok şaşırttı. Bir Apple ve Samsung'un son teknolojik ürünü gibi görünüyor. TOGG dünya otomotiv sektöründe yeni bir çağ başlatacağa benziyor" gibi yorumlar yapılmış. Bu "önemli isimler kim? Bahsedilmiyor.

Bir inovasyon fuarına İtalyan üretimi ile katılıyoruz. Aslında vasıtada inovasyonluk bir şey de yok, ama herkesi çok şaşırtıyor ve biz, Türkler yeni bir çağ başlatıyoruz!

2022 ve 2023 başında bu komedi oynandıktan sonra, dün (6 Nisan 2023) yine Google haberde bu defa çok daha çarpıcı bir Haber okudum. CNN Türk yazmış; Gaziantep gazetesinde bile var.

"Togg mercek altında! Dünyanın önde gelen üniversitesi karış karış inceledi."

MIT (massachusetts institute of technology) hakikaten dünyanın en önde gelen teknoloji üniversitesidir. Bu üniversite, bizim TOGG'u almış karış karış incelemiş (öyle anlaşılmıyor mu?) ve dikkat çeken bir analiz(!) sunmuş. Yazının altında kocaman bir TOGG resmi, MIT technology Review yazıyor. The Download diye bir de alt bölüm var.

MIT analizine (!) göre, TOGG'un bütün vasıfları uzun uzun yazılmış. Liste upuzun; ancak tüm özellikler TOGG'dan önce global endüstride kullanılan özellikler. Yani yeni bir şey yok!

Şaşırdınız değil mi! Koskoca MIT, bir otomobili bu kadar derinine kadar inceliyor ve "dikkat çeken" bu analizi sunuyor.

 

Bütün bu tantanadaki gerçek şu:

1899 yılında üniversitenin kurduğu MIT Technology Review, yeni teknolojilerin ticari, sosyal ve politik etkilerini açıklayan dijital odaklı, üniversiteden bağımsız bir medya şirketi ve dergi.

Derginin bölümlerinden biri de "download" (Bir nevi "alıntı" bölümü denilebilir). Burada çeşitli gazetecilerin yazdığı teknolojiyi ilgilendiren güncel haberler bulunuyor.

TOGG bahsi geçen bölüm; Zeyi Yang adlı bir Çinli gazetecinin hazırladığı, Çin'de olan teknolojik gelişmeleri anlatan CHİNA REPORT isimli haftalık bir haber bülteninden alınmış.

Anlaşılan bu gazeteci, TOGG'a Gemlik'e davet edilmiş ve aldığı veriler ile TOGG hakkında bilgiler yazmış. Ancak yazının aslı "Farasis adlı Çinli bir otomobil batarya üreticisinin Avrupa pazarlarına daha kolay girmek için nasıl TOGG ile yaptığı işbirliği anlatılıyor. Detayını merak edenler için bir internet adresi vereyim.

Yani MIT'nin TOGG'u karış karış incelediği filan için abartı bile denemez. O canipte kimsenin haberi bile yok.

Saygıdeğer TOGG yöneticileri,

Rica ederim, titreyip kendinize dönün. TOGG iyi bir yatırımdır. Otoyol yapmaktan daha faydalıdır. Ancak yerli ve milli filan değildir. Bu otomobili yerli ve milli zannedenler zaten 4 yıldır öyle sanıyorlar. Hoş ne sandıkları önemli değil, zaten siyasi kanaatları belli! Boşuna para harcamayın. Sahiden yerli otomobil için gri hücre tüketenlere haksızlık ve kötülük ediyorsunuz. Yazdıklarınızı okuyup anlayanlar "Demek ki biz yapamıyoruz. İtalyanlar, Brezilyalılar Çinliler filan gerekiyor!" diyecekler. Günahtır.

İskender Aruoba

[email protected]