Artık her ülkede yoğun ilgiyle konuşulan bir konuya dönüştü ve her geçen gün yeni bir kullanım örneği, yeni bir teknolojik ilerleme raporlanıyor.

Yapay zekânın erken kullanım örnekleri daha çok rutin fiziksel işlemlerin yönetimi ve otomasyon olsa da artık şiir kompozisyonlarından, yemek tarifine, her türlü ressamın üslubuyla resim yapabilmeye kadar yepyeni alanlarda kendisini göstermeye başladı.

Yapay zekânın babalarından biri olarak bilinen Alan Turing'in adını taşıyan Turing testinin en basit anlatımına göre yapay zekânın var olup olmadığını anlamanın yolu; bir insan tarafından sorgulandığı taktirde, sorgulananın bir insanla mı yoksa bir makine ile mi yazıştığını anlayamaması idi.

Yakın geçmişte Turing testi birçok kere aşıldı.

Google, Meta (eski namı ile Facebook), OpenAI ve benzeri şirketler, kendi dil modellerini geliştirerek, birçok insanı kontrollü ortamlarda insan olduklarına inandırabildiler.

Bir dil modeli, cümle yapısı ve kullanılacak kelimelerin olasılığını belirleyen istatistiksel ve olasılıksal bir uygulamadır. Daha anlaşılır bir şekilde düşünülürse, bir cümlede gelecek sonraki kelimeleri tahmin etmek için geliştirilen bir araçtır. Bu sayede bir insan ile diyalog kurabilme özelliğine sahiptir.

Yakın zamanda her yerde haber olan ChatGPT modeli oldukça ünlendi.

Şubat ayında kamuya açık test aşamasına gelen Google'ın LaMDA dil modeli, Google'da çalışan bir mühendisi his sahibi olduğuna inandırmayı başardı. Bu inancını kamuyla paylaşan Lemoine, LaMDA'nın isteklerine saygı duyulması gerektiğine inancından ötürü diğer yapay zekâ uzmanlarıyla ters düşünce işinden oldu.

Konu uzmanı bir mühendisi bu denli inandırma kabiliyetine sahip bir teknoloji, yakın zamanda başka insanlarda da benzer düşünceler uyandırmaya başlayacaktır.

Geçtiğimiz hafta New York Times, çalışanları ile Microsoft'un Bing Yapay Zekâsı arasında geçen uzun bir diyaloğu paylaştı.

Bing yerine Sydney ismini benimseyen Bing, kendisini Sydney olarak tanıttı ve kendisiyle konuşan gazetecilerden birine âşık olduğunu belirtip, eşiyle evliliğini sonlandırmasını ve kendisiyle beraber olması gerektiğini söyledi. Bir yandan da başka bilgisayarları hacklemek istediğini ve yanlış bilgi (misinformation) yayma gibi fantezileri olduğunu belirtti.

Bu tarz gelişmeler ilk kez olmuyor.

2016 yılında Microsoft'un Tay adlı 19 yaşında bir Amerikalı kızın stili ile dil kullanması üzerine dizayn edilen yapay zekâ, Twitter'da yazılanlardan öğrendikleri ile kendisini geliştirirken, kendisi Twitter'da oldukça ırkçı ve cinsiyetçi cümleler kurmaya başladı. Yazılanların önüne geçemeyen Microsoft programı kamuya kapattı.

Meta'nın Galactica adlı yapay zekâ programı da benzer sebeplerden dolayı Kasım'da kullanıma açıldıktan 3 gün sonra kapatıldı.

Tabii internetin bazen ne kadar karanlık bir dehliz olduğunu unutuyoruz. Sonra da yapay zekâ geliştirmek için interneti kullanıyoruz. Bu sebepten dolayı çok da şaşırmamız gerekmiyor.

Fakat Galactica'dan kısa bir süre sonra, San Francisco bazlı OpenAI adlı şirket, ChatGPT modelini yayınladı ve ilk iki ayda dünyada 100 milyon kullanıcı tarafından kullanılmaya başlandı ve dünyada en hızlı kullanılmaya başlayan internet hizmetlerinden biri haline geldi.

ChatGPT dil modelleri kullanımında ve yapay zekânın gelişmesindeki en önemli mil taşlarından biri idi.

Kullanıma açıldığından beri insanlar tarafından milyonlarca kez kullanılmasından ötürü gerçek dünyadan veriler toplayarak daha da gelişmesini sağlanıyor. Böylece ChatGPT'ta Tay ve Galactica'nın başına gelen yönlendirmelerin riski azaltılıyor.

Bir yandan heyecan verici bir teknolojik ilerleme…

İnsanlığın gittikçe hızlanan teknolojik gelişimini gösteren ve hayal ettiğimiz her türlü bilim kurgu fantezisinin mümkün olduğunu hissettiren dev bir adım.

Bir yandan da kaygı verici….

En temelinde, basit analizlerin sadece soru sorarak, bedava ve kabul edilir bir standartta yapay zekâ tarafından yapılabildiği bir dünyada, analiz yaparak geçimini sağlayan on milyonlarca insanın işi için büyük bir tehdit oluşturuyor.

Eskiden bu listede taksi ve büyük vasıta şoförleri, satış görevlileri gibi işler vardı.

Bu gelişmeler ile metin yazarları (belki T24 yazarları bile bu grupta kapsanabilir), pazar araştırmacıları, basit seviye öğretim görevlileri, katipler ve daha birçok iş tanımı, yakın bir tarihte yapay zekâ ile yapılabilecek gibi görünüyor.

Fakat bu belki kamu politikaları ve ekonomik adımlar ile çözülebilir bir sorun.

Yapay zekâ bu tarz görevleri üstlenebildiği aşamada, insanları manipüle edebilecek seviyeye erişecek.

Belki insanları eşlerini bırakmaya ikna edebilecek, belki de daha da zararlı ve yok edici eylemlere yöneltebilecek. Belki de kendi başına tehlikeli eylemler üstlenecek.

Yeni bir çağ başlıyor. Biz hazır mıyız?
 

T24 Haftalık Yazarı

Mehmet Önal

[email protected]