Yepyeni bir evrenin kapısını aralayan kuantum bilgisayar nedir?

Önce en basit tanımını yapalım bu Kuantum Bilgisayar denilen teknolojinin. (Onedio - Demircan Ateş)



Şovmen karakteriyle ünlenen Kanada Başbakanı Justin Trudeau, bir konuşmasında kuantum bilgisayarını herkesin anlayacağı dilde, şöyle tanımlamıştı: Normal bilgisayarlar 1 ve 0'lardan oluşan ikili sistemle çalışır, kuantum bilgisayarları ise bu 'bitler' içerisinde 1 ve 0'ın tanımladığı açık ve kapalı kodlarından daha fazlasını barındırabilir.



Çünkü kuantum dediğimizde işin içine karmaşık yapılar da girer.


Turing'in de temellerini attığı bilgisayar sistemlerinin özü, 1 ve 0'dan müteşekkil 'bit, byte, kilobit...' olarak uzayıp giden sistemdir.



Bu sistem şu gördüğünüz bilgisayarda da, kullandığınız son model bilgisayarlarda da aşağı yukarı aynıdır. Binlerce, on binlerce 1 ve 0'dan oluşan sistemleri kullanıyoruz. Sistemin diğer adı belki de daha çok aşina olduğunuz 'ikili sistem'.


Şu gördüğünüz kuantum bilgisayarında ise bu basit 1 ve 0'lara yer yok. Zaten görüntüsünden bile belli değil mi bir şeylerin farklı olduğu?



Kullandığımız bilgisayarların aksine kuantum bilgisayarları bu ikili sistemi ve bitleri kullanmıyor. Onların verileri depolamak için kendi birimleri var, kübit adında ve 1 ve 0 olarak tanımlanabilmelerinin yanında hem 1 hem de 0 durumunu da sağlayabiliyorlar. 



Bu ilke Einstein'ın temellerini attığı kuantum mekaniğinde ışığın hem dalga hem de parçacık olabilme özelliğine dayanıyor. Benzerliği zaten fark etmişsinizdir.


Solda ikili sisteme ait bir işlemci, sağda kuantum işlemcisi var, karmaşıklığı görüyor musunuz?



İkili sistemlerde, yani bugünün bilgisayarlarında 1'in evet, 2'nin hayır kodunu tanımladığını düşünecek olursak oynadığımız oyunlar, yazdığımız yazılar ve izlediğimiz videolar bu evet ve hayır komutlarının birleşimiyle oluşuyor. Kübitler seviyesinde ise hem evet hem de hayır durumlarıyla karşılaşılabiliyor ama bu karşılaşma öyle basit değil. 



Kuantum bilgisayarları üzerine çalışan bilim insanları bile böylesine karmaşık durumların algılanmasının hayli nadir olduğundan bahşediyor.