7 milyon insanın kirlettiği suyu İstanbul'a içirdiler

Cumhurbaşkanı ve AKP Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan, partisinin haftalık grup toplantısında yaptığı konuşmada, İstanbul için gelen haberlerin hayra alamet olmadığına işaret ederek, “İstanbul'da 3 ay gibi bir süre sonra, havalar böyle giderse, İstanbul susuzluğa doğru yürüyor” dedi. Seçimden önce 2040 yılına kadar İstanbul'un su sorunu yaşamayacağını söyleyen Erdoğan'ın, seçimden sonra, “İstanbul susuzluğa doğru yürüyor” demesi dikkat çekmişti.

Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın bu sözleri, kendisinin Belediye Başkanlığı döneminde kentin su ve kanalizasyon idaresi İSKİ’nin teslim edildiği eski Bakan Veysel Eroğlu’nun, 2071 yılına kadar İstanbul’un su sorununu çözdükleri yönündeki açıklamalarını akıllara getirdi. İstanbul’un su sorununu çözeceği iddiasıyla inşaatına başlanan ancak projedeki hatalar nedeniyle inşaatı bir türlü tamamlanamayan Melen Barajı gecikince eski Bakan Eroğlu, ‘B planım’ dediği projeyi devreye sokarak 2014 yılından itibaren TÜBİTAK’ın 3. Sınıf kirli su olarak nitelendirdiği kimyasal atıklarla dolu Sakarya Nehri’nin sularını İstanbullulara içirdi. İSKİ’nin kurumsal web sayfasında İstanbul’a su temin edilen kaynaklar arasında halen Sakarya Nehri’nin de yer alması dikkat çekiyor.



CUMHURBALKANI ERDOĞAN: ‘İSTANBUL’U SUSUZLĞA DOĞRU YÜRÜYOR’

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın partisinin haftalık grup toplantısında yaptığı konuşmada , CHP yönetiminden 2,5 milyar dolar borçla İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı yönetimini devraldığını belirterek, İstanbul'u suya kavuşturduklarını, Sakarya'dan İstanbul'a, Anadolu Yakasından Avrupa'ya suyu taşıdıklarını dile getirdi. “Bunları yapmamış olsaydık, şu anda herhangi bir sıkıntıda İstanbul yine susuzluğu yaşardı. Ama şu anda yok” ifadelerini kullanan Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Fakat gelen haberler çok hayra alamet değil. İstanbul'da 3 ay gibi bir süre sonra, havalar böyle giderse, İstanbul susuzluğa doğru yürüyor. Benzer şey Ankara için de geçerli. Yapacaksın arkadaş, çözeceksin bu sorunu” diye konuştu.



(Cumhurbaşkanı Erdoğan partisinin dünkü grup toplantısında İstanbul'u susuzluğun beklediğini söyledi)

AKP’Lİ BAKAN, ‘2071’E KADAR SU SORUNUNU ÇÖZDÜK’ DEMİŞTİ

Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın İstanbul’un üç ay sonra susuzluk sorunuyla karşı karşıya kalacağı yönündeki uyarıları, Erdoğan’ın İstanbul Büyükşehir Belediyesi Başkanlığı döneminden beri yol arkadaşı olan Eski Orman ve Su İşleri Bakanı Veysel Eroğlu’nun 2071 yılına kadar İstanbul’un su sorununu çözdükleri şeklindeki açıklamalarını akılara getirdi. 29 Ocak 2017’de Anadolu Ajansı’nda yer alan açıklamasında, muhalefetin her sular bitiyor dediğinde Allah’ın yağış verdiğini dile getiren eski Bakan Veysel Eroğlu, “En son bakanlık bütçesi görüşülürken 'Kuraklık var, sular bitiyor. Ne yapacaksınız?' dediler. Allah hemen kar gönderdi. Barajlar dolu. Bir problem yok” ifadelerini kullanmıştı.

‘ERDOĞAN BELEDİYE BAŞKANI SEÇİLİNCE SU SORUNU SONA ERDİ’

Açıklamasında, İstanbul'un su sorununun, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın büyükşehir belediye başkanı seçilmesiyle sona erdiğini öne süren Eroğlu, İstanbul'da 100 yıllık su meselesinin kökünden bittiğini ve kentin su sorununu 2071 yılına kadar çözdüklerini dile getirmişti.

MELEN BARAJI İÇİN DAKİKASINA KADAR AÇILIŞ TARİHİ VERDİ

Eski Bakan Veysel Eroğlu 9 Ocak 2015 günü İstanbul Valiliği’ni ziyaretinin ardından yaptığı basın toplantısında ise 28 Aralık 2015’te temeli atılan Melen Barajı’nın açılacağı tarihi dakikasına kadar açıklayarak, “7 Aralık 2016 saat 14.59'da Melen Barajı bitiyor” ifadelerini kullanmıştı.



(Melen Barajı'nın yer seçimindeki hatalardan dolayı su tutmadığı öne sürülüyor)

EROĞLU’NUN VERDİĞİ TARİHİN ÜZERİNDEN ÜÇ YIL GEÇTİ HALA BİTMEDİ

Ancak İstanbul’un su sorununu çözmesi beklenen Melen Barajı, inşaatındaki hatalar yüzünden Eroğlu’nun açıkladığı sürenin üzerinden yaklaşık 3 yıl geçmesine karşın halen bitirilemedi. Proje için yer seçiminin yanlış olduğu öne sürülen Melen Barajı’nın fay hattı ve yumuşak zemin üzerinde inşa edildiği iddiaları gündeme geldi. Buna göre zemini betonla kaplanan barajda oluşan büyük çatlaklar yüzünden su tutulamıyor. AKP hükümeti tarafından “Dünyanın en büyük içme suyu barajı” olarak duyurulan ancak açılışı defalarca ertelenen kamu yatırımlarından biri olan Melen Barajı’nda su tutulması durumunda bir felaket yaşanabileceği öne sürülüyor.



(Melen Barajı inşaatı)

EKREM İMAMOĞLU GEÇTİĞİMİZ AY MELEN BARAJINDA İNCELEME YAPTI

İktidarın bilimden uzak ve popülizme yaslanan beton projelerinden biri olan Melen Barajı’ndaki hataların faturası şimdi susuzluk riskiyle karşı karşıya kalan İstanbul’a kesilmek isteniyor. 19 Ekim 2019’da Melen Barajı’nı ziyaret ederek iddiaların odağındaki projeyi yerinde inceleyen İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu, DSİ yetkililerinden bilgi almasının ardından burada yaptığı açıklamada, “Melen Barajı DSİ ile İBB arasında yapılan bir anlaşma ile İstanbulluların yıllardır takip ettiği bir proje. 2012 yılında başlayan bir baraj yapısı var ama şu anda bazı ilave işler gerektiği konusunda fizibiliteler bize ulaştı. Özellikle yapının bir takım takviyelere, güçlendirmelere ihtiyacı olduğu konusunda bilgiler oluşmuştu. Onun için yerinde incelemek istedik” diye konuştu.



(Ekrem İmamoğlu 19 Ekim 2019 tarihinde Melen Barajı'nı inceledi, yetkililerden bilgi aldı)

İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu’nun ifadeleri, Melen Barajıyla ilgili iddiaları doğrular nitelikte. DSİ yetkilisinin bilgi verdiği İmamoğlu’nun inceleme sırasında kaygılı olduğu da dikkat çekiyor.



SKANDAL YATIRIM İSTANBULLU’YA SEÇİM YENİLGİSİ CEZASI MI OLACAK

İstanbul’un su sorununu çözmesi beklenen Melen Barajı, hatalı yer seçimi ve projedeki diğer teknik yanlışlıklar nedeniyle AKP hükümetinin ve doğrudan eski Bakan Veysel Eroğlu’nun neden olduğu bir skandal olarak tanımlanabilir. Ancak bunun neden olabileceği sorunu AKP bugün seçimde kaybettiği kenti cezalandırmak için kullanma eğiliminde. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın İstanbul’u üç ay içinde su sorununun beklediği yönündeki ifadeleri, kamu kaynakları ve olanaklarının siyaset aracı olarak nasıl kullanılabildiğinin de bir göstergesi.

MELEN BARAJI BİTMEYİNCE SAKARYA NEHRİNİN KİRLİ SULARI TAŞINDI

Ancak gündemdeki İstanbul’un su sorunuyla ilgili tartışılmayan bir başka konu da İstanbul’un 2014 yılından bu yana Türkiye’nin en kirli nehirlerinden biri olan Sakarya Nehrinin sularını kullanması. Melen Barajında yaşanan gecikmeler, dönemin Bakanı Veysel Eroğlu’nun “B planım” dediği bir çözüme gidilmesine yol açtı. Buna göre 5 kentin sınırlarından geçen ve birçok evsel ve sanayi atığının yanı sıra tarımsal kaynaklı nitrat kirliliğine de maruz kalan Sakarya Nehri’nin suları, Karasu’da nehrin denize döküldüğü bölgede inşa edilen su alma yapısıyla İstanbul’daki Ömerli Barajına taşındı.



(Eski Bakan Eroğlu'nun Sakarya Nehrinden su alma projesi olan B planıyla ilgili paylaşımı)

VEYSEL EROĞLU SAKARYA’NIN SULARINI NASIL TAŞIDIKLARINI PAYLAŞTI

Dönemin Orman ve Su İşleri Bakanı Veysel Eroğlu, 15 Temmuz 2014 tarihinde yaptığı bir açıklamada bu gerçeği doğrulayarak İstanbul’a Istrancalar’daki 7 barajın yanı sıra Melen Çayı, Sakarya Nehri ve Yeşilçay projesinden de su verildiğini dile getirmişti. Bakan Eroğlu, aynı dönemde yaptığı bir sosyal medya paylaşımında ise Sakarya Nehrinden İstanbul’a nasıl su taşındığına ilişkin bir haritalı grafik de paylaşmıştı.



(Dönemin bakanı veysel eroğlu'nun sakarya'dan istanbul'a su taşınmasıyla ilgili paylaştığı grafik)

ÇEVRE MÜHENDİSLERİ ODASI SAKARYA’NIN KİRLİLİĞİNİ BELGELEDİ

2015 yılına gelindiğinde İstanbul’da kuraklık ve su sorunu tartışmaları bir kez daha gündeme geldi. İstanbul’un barajlarındaki su seviyesi yüzde 20’lere düşünce ortaya çıkan tartışma, İSKİ tarafından Sakarya Nehrinden kente taşınan suyun ağır metaller içerdiği yönündeki eleştirileri de beraberinde getirdi. Bu eleştirilerin haklılığı Çevre Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi’nin 2014 yılında Sakarya Nehri’yle ilgili hazırladığı bir raporla da belgelenmişti.



(İSKİ resmi sayfası 26 Kasım 2019 tarihli veriye göre halen Sakarya Nehri su kaynaklarından biri olarak belirtiliyor)

‘BİLİMDEN VE GERÇEKLİKTEN UZAK MELEN PROJESİ 2014’TE İFLAS ETTİ’

TMMOB Çevre Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi, Temmuz 2014’den itibaren İstanbul’a su alımı yapılan Sakarya Nehri’nde inceleme yaptı. 30 Ağustos 2014 tarihinde gerçekleştirilen incelemede, Sakarya Nehri’nin suları mercek altına alındı. Bu incelemenin ardından hazırlanan raporda ise özetle şu görüşlere yer verildi: “Sakarya Havzası Türkiye’de endüstriyel faaliyetin en yoğun olduğu havzalardan biridir. Ankara, Eskişehir ve Sakarya illeri başta olmak üzere havzanın neredeyse tamamında birçok farklı sektörden sanayi kuruluşu faaliyet göstermektedir. Melen Projesi’nin İstanbul’un su ihtiyacını 2071 yılına kadar karşılayacağı öngörüsü ile Melen’e büyük ümitler bağlanmış ve böylesine pahalı bir proje uygulamaya konulmuştur. Desteğini bilimsel verilerden ve gerçeklerden almayan öngörüler ile yapılan planlar 2014 Haziran ayında iflas etmiştir.



(İstanbul'a taşınan suların kaynağı olan Sakarya Nehri yoğun kirliliği ile biliniyor)

‘TEMMUZ 2014’DEN İTİBAREN SAKARYA NEHRİNDEN İSTANBUL’A SU TAŞINDI’

Melen Projesi ile Melen’den hedeflenen su teminin sağlanamaması üzerine, Sakarya Nehri’nden İstanbul’un su ihtiyacını karşılamak amacı ile Melen-İstanbul basınçlı hattına kurulan pompa istasyonundan giriş yapılarak Sakarya Nehri'nden İstanbul'a günlük 700.000 m3 su taşınmaya başlandı. Şubat-Mart 2014’te inşasına başlanıp Temmuz 2014’tdevreyesokulan terfi istasyonu aracılığıyla Sakarya Nehri'nin suları Melen-İstanbul basınçlı hattına alınmakta ve Ömerli Barajı'na iletilmektedir.



(Sakarya nehrinden su alma yapısı. Uydu görüntüsünde bile kirliliği belli olan nehirden İSKİ su alıp İstanbul halkına içirdi)

‘ANKARA, ESKİŞEHİR VE MUDURNU’NUN ATIKSULARI NEHRE BOŞALTILIYOR’

Sakarya Nehri'nin kollarından biri olan Ankara Çayı, Ankara Merkezi Atık Su Arıtma Tesisi'nin arıtılmış sularının (2013 verileri göre 373.230.587 m3 ) deşarj edildiği bir çaydır. Sakarya Nehri'nin kollarından Porsuk Çayı, Eskişehir Atık Su Arıtma Tesisi'nin (152.400 m3/gün atıksu) deşarj edildiği bir çaydır. Sakarya Nehri'nin kollarından Mudurnu Çayı'nı incelersek, çayın kenarında bir vahşi depolama alanı bulunmakta ve çay süzüntü suyu tehlikesi ile karşı karşıyadır. Mudurnu Çayı daha önce de çayın kenarında bulunan sanayi kuruluşlarının çayı kirletmelerinden dolayı kuruluşlara kesilen yüksek meblağda cezalar ile gündeme gelmiştir.

NEHİR, HAT BOYUNCA YAŞAYAN 7 MİLYON İNSANIN BASKISI ALTINDA

Sakarya Nehri'nin kollarından Çark Çayı, Adapazarı Merkez, Arifiye, Serdivan, Yazlık, Güneşler, Hanlı, Nehirkent, Sapanca, Kırkpınar, Kurtköy ile Kocaeli’ye bağlı Maşukiye ve Hikmetiye’nin atık sularının arıtıldığı, kuru havalarda 198.800 m3/gün, yağışlı havalarda 271.941 m3/gün'lük kapasiteye sahip olan Sakarya Merkez Atıksu Arıtma Tesisi çıkış suyunun deşarj edildiği bir çaydır. Sakarya Nehri, 824 km’lik hat boyunca-civarda yaşayan/çalışan yedi milyon insanın faaliyetlerinden kaynaklanan-çeşitli baskı unsurlarının tehdidi altındadır. Arıtılmayan/kısmen arıtılan evsel atıksu deşarjları, arıtılmayan endüstriyel atıksu deşarjları, tarımsal/hayvancılık faaliyetlerden gelmesi muhtemel kirleticiler, nehir yatağından kum, çakıl vb. malzeme alımı, kirlilik kaynakları olarak tespit edilmiştir.



(Sakarya nehrinin Karadeniz'e döküldüğü bölgede Karasu'da inşa edilen su alma yapısı)

‘KİMYEVİ GÜBRELER YER ALTI VE YÜZEY SULARINA KARIŞIYOR’

Sakarya Havzası’nda endüstrileşmenin yanı sıra 840.000 hektarlık alanda tarımsal faaliyet de sürmektedir. Bu tarımsal faaliyetler sırasında kullanılan kimyevi gübre toprakta birikerek toprakların tuzlanmasına sebep olmakta, suyla temas ettiğinde iyonlarına ayrışarak çözünen gübreler, akışla birlikte yeraltı ve yüzeysel su kaynaklarına karışmaktadır.”

HEM BAKANLIK HEM DE TÜBİTAK KİRLİ OLDUĞUNU AÇIKLADI

Dönemin Orman ve Su İşleri Bakanı Veysel Eroğlu’nun, 15 Ocak 2010 tarihinde yanıtladığı bir soru önergesinde, Sakarya Nehrinin sularının organik maddeler ve ağır metaller bakımından 3. Sınıf kirli su özelliği taşıdığını belirttiğine işaret edilen raporda, TÜBİTAK tarafından da kirliliği açıklanan kaynaktan su alımına ilişkin çekinceler ve soru işaretleri de sıralandı.*

HALA SAKARYA NEHRİNDEN SU ALIMI YAPILIYOR MU

İstanbul’un su sorunun bu kez iktidar tarafından gündeme getirildiği bu günlerde Sakarya Nehrinin kirli sularının halen kente taşınıp taşınmadığı sorusu akıllara geldi. İSKİ’nin resmi web sayfasındaki kayıtlara göre İstanbul’a su temin edilen kaynaklar arasında halen Sakarya Nehri’nin de adı geçiyor. İstanbul Büyükşehir Belediyesi ve İSKİ yetkililerinin Sakarya Nehrin’den su alınıp alınmadığı, alınıyorsa nasıl bir arıtma işlemlerinden geçirilerek halkın kullanımına sunulduğu konusunda bir açıklama yapması bekleniyor.

NOT: İlgili yazımız üzerine İSKİ tarafından yapılan açıklamada; 2014 yılında Sakarya Nehri’nden 4 ay süre ile su alındığı ancak bugün halihazırda su alınmadığı belirtildi. Su kalitesinin her hafta numune alınarak kontrol edildiği de açıklamada vurgulandı.

*TMMOB Çevre Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi’nin hazırladığı 30 Ağustos 2014 tarihli “İstanbul’un Yeni Su Kaynağı Sakarya Nehri ve Su Alma Yapısı Teknik Tespit Görüşü” başlıklı rapor.

Yusuf Yavuz

Odatv.com