Erdoğan-Biden görüşmesi... Beklentiler ve gerçekler...

Türk yetkililerden de, ABD'li yetkililerden de bu görüşmeyle alakalı açıklamalar geliyor.

Yapılan açıklamaların verdiği izlenim, Türkiye'nin bu görüşmeden büyük umudu var, ABD tarafı ise pek önemsemiyor.

ABD'nin önde gelen medya kuruluşlarından Bloomberg'te yayınlanan analizde iki liderin Biden'ın görevden gelmesinden beri ilk kez yüz yüze görüşeceğine vurgu yapılırken şu tespitlerde bulunuldu:

"Erdoğan ilk görüşmelerde yeni bir dönem beklerken Biden da 'bir iş gibi' görüşecek."

"Beklentiler, ilişkide büyük bir atılımdan ziyade güven inşa etme üzerine olacak."

"İki liderin görüşmesinde askeri meseleler de gündemde olacak. Türkiye, ABD'nin Afganistan'dan ayrılmasının ardından Kabil'deki havalimanını koruma konusunda yardımcı olabilir fakat maddi ve güvenlik desteği istiyor."

"Erdoğan, Rusya'ya karşı Türkiye'nin Ukrayna, Polonya ve belki de Letonya'ya SİHA (Silahlı İnsansız Hava Aracı) satma planını sunacak."

"Erdoğan, Suriye ve Libya konusunda iş birliğini derinleştirmeyi teklif edecek ve Türkiye'nin Avrupa'ya mülteci akınını durdurma konusundaki etkisine vurgu yapacak."

"Erdoğan, Biden ile görüşmesini ABD'ye resmi bir ziyaret için sıçrama tahtası olarak görüyor."

"Biden ve Erdoğan başta S-400 ve PYD/PKK konusu olmak üzere 1915 olayları ile ilgili de ayrı düştü."

"Yetkililer, Erdoğan'ın, S-400'leri İncirlik Üssü'ne göndereceğine dair iddiaları yalanladı."

Erdoğan-Biden görüşmesinin ABD cenahındaki görüntüsünü yansıtan Bloomberg'in analizinde, ABD'nin görüşmeyi pek önemsemediğini, kendini ağırdan sattığını görüyoruz; Türkiye'nin ise kendini affettirme mücadelesi verdiği, güven tazeleme derdinde olduğu, kısaca ABD'ye bağımlılıkta ısrarcı olduğu ve bu uğurda yeni tavizlere hazır olduğu vurgulanıyor.

Afganistan örneğinde olduğu gibi ABD'nin jandarmalığını yapmak yine gündemde.

Ukrayna, Polonya gibi ABD yanlısı, Rusya karşıtı bazı ülkelere, Rusya'ya karşı Türk SİHA'larının satış planından bahsedilmesi ise Türkiye-Rusya ilişkilerini daha da gerginleştirecek nitelikte.

Bu arada şu değerlendirmeyi de yapmakta fayda var: Türkiye'nin Azerbaycan'a verdiği SİHA'ların Dağlık Karabağ Savaşı'ndaki başarı hikayesi yadsınamaz bir gerçek. Fakat unutmamak gerekir ki, bu savaş Ermenistan'a karşı yapıldı. Rusya'nın Ermenistan'ı desteklemeyip tarafsız kalması, hatta Dağlık Karabağ coğrafyasının Azerbaycan toprağı olduğunu vurgulaması, savaşın kazanılmasında önemli bir faktör.

Yani Türk SİHA'ları Dağlık Karabağ'da Rusya'ya karşı bir zafer kazanmadı, Ermenistan'a karşı kazandı. Bu gerçeği de unutmamamız gerekir. Bizi SİHA'lar üzerinden Rusya ile karşı karşıya getirme senaryolarına müsaade etmemeliyiz.

Peki, Erdoğan-Biden görüşmesinde başka hangi konular masada olacak? 

ABD Dışişleri Bakanı Blinken, bu zirveyle ilgili yaptığı açıklamada, Biden'ın Türkiye'nin Doğu Akdeniz'deki hamleleri, insan hakları ve basın özgürlüğü gibi konuları gündeme getireceğini söyledi.

Demokrat Senatör Robert Menendez'in Blinken'e Türkiye ile ilgili sorduğu sorudaki kullandığı ifadeler oldukça dikkat çekici: "Şu bana çok şaşırtıcı geliyor; bir NATO müttefikinde bugün daha fazla sayıda gazeteci ve avukat tutuklanmış durumda, bana göre Türkiye, Kıbrıs'ı ve münhasır ekonomik bölgesini tehdit ettiğinde, Libya'ya giderek kimse tarafından tanınmayan ama Yunanistan'ın münhasır ekonomik bölgesine müdahale eden bir ekonomik bölge ilan ettiğinde, Azerbaycan üzerinden Ermenistan'a karşı saldırgan davranışlara karıştığında, Libya'da menfur bir rol oynadığında uluslararası hukuku sürekli ihlal ediyor. O zaman Erdoğan idaresi altındaki Türkiye'ye karşı neler yapıyoruz?"

Blinken, Menendez'in bu sorusuna şu cevabı veriyor:

"Şundan kesinlikle eminim ki Başkan Biden gelecek hafta Cumhurbaşkanı Erdoğan'la görüştüğünde bu konular gündemin en üst sırasında yer alacak. Az önce sıraladığınız konular dahil Türkiye'yle aramızdaki ayrılıklar sır değil. Birçok bakımdan Türkiye bir NATO müttefikinin davranması gerektiği şekilde davranmıyor. Sadece Rusya'dan S-400 alımı değil, bunun de ötesinde, Doğu Akdeniz'de atılan adımlar derinden rahatsız edici."

Görünen o ki Erdoğan-Biden görüşmesi, "ABD'den emir ve talimat, Türkiye'den taviz" şeklinde gerçekleşecek.

Bağımsız Türkiye Partisi (BTP) Genel Başkanı Hüseyin Baş'ın önemle ifade ettiği gibi, "Türkiye'nin dış politikası, ABD'nin iç politikası olmaya" devam edecek.

Prof. Dr. Haydar Baş'ın vurguladığı gibi "Ne AB, ne ABD tek çözüm bağımsız Türkiye" demediğimiz müddetçe, Türkiye'nin siyasileri, üzerimizde BOP hesapları olan ABD ve gibilerinin önünde el pençe divan durmaya devam edecek.
Murat Çabas
mcabas @ yenimesaj.com.tr