Robot Nedir? Popüler Kültürde Robotlar
Kitaplardaki, oyunlardaki, çizgi romanlardaki ve filmlerdeki karakterler olarak, robotlar geleceğin bir asırdan fazla süredir sahip olabileceği umutlarını ve korkularını temsil ediyor.
12 Nisan 2019 - 11:40 - Güncelleme: 12 Nisan 2019 - 19:04
Burada medya, robotların neye benzemesi gerektiği konusundaki beklentilerimizi şekillendirme konusunda güçlü bir rol oynadı – peki hepsi nerede başladı?
Robotlar Bizi Değiştirir Mi?
1900’lü yılların başından beri yazarlar ve film yapımcıları, insanlığın dünyadaki yeri hakkındaki artan belirsizliğimizi ve makineler tarafından yerinden edilme korkusuyla – hatta onların içine dönme korkumuzu göstermek için robotları kullandılar.Sanayi çağı, daha önce insanlar tarafından yapılan fabrika işlerini üstlenmeye başlayan makinelerin oluşmasını sağladı. Makinelerin çalışır durumda kalmasından işçiler sorumlu oldu.
İnsanlar, onların yerini makineler aldıklarını, hatta kendilerinin makine olduklarını hissetmeye başladılar. Bu, ilk robot karakterlerinden bazılarına oluşturan popüler kültürde yaygın bir tema haline geldi. Makineye dönüşen bir insan olarak, L. Frank Baum’un 1900 tarihli “Harika Oz Büyücüsü” kitabından Teneke Adam’ın, kitabın yazıldığı dönemde sanayi işçileri tarafından hissedilen insanlıktan çıkma ve umutsuzluğu sembolize ettiği düşünülmektedir. L. Frank Baum, 1907 tarihli “Ozma of Ozma” kitabında “Tik-Tok” adında tamamen mekanik bir karakter yaratmaya devam etti. Tik-Tok, çoğu zaman literatürdeki ilk “robot” lardan biri olarak adlandırılır.
…. [Teneke Adam] bizim kadar canlı, çünkü gerçek bir erkek olarak doğdu ve teneke bedenini bir anda biraz durdurdu – ilk önce bir bacak, sonra bir parmak ve sonra bir kulak – Baltasıyla çok fazla kaza geçiren bu bakır adam aslında hiç hayatta olmadı!
L. Frank Baum
Robot Kelimesi Nereden Geliyor?
“Robot” kelimesi, 1920 yılında Çek oyun yazarı Karel Capek tarafından yazılan “Rossum’un Evrensel Robotları” (R.U.R) adlı bir oyunda kullanıldı. Çekçe’de ‘robota’, ‘emek’ veya ‘angarya’ anlamına gelir. Capek’in ‘Robotları’ ilk önce insanlar için mutlu bir şekilde çalışan ancak daha sonra isyan eden ve insan ırkının tükenmesine neden olan yapay insanlardı. Oyunda anlatılan “Robotlar”, makinelerden ziyade insanlar için yanlış olabilecek yaratıklardı:
Rossum’un Evrensel Robotları oyunundan bir diyalog;
Rossum’un Universal Robots’u, ‘R.U.R’’ın göğsüne basılmış harfleri, İngiltere’de yapılan ilk robota ilginç bir ilham verdi. 1928 yılında yapılan Eric adlı robot, Londra’daki bir serginin açılışına katılamadığı zaman York Dükü’nün yerini alacak şekilde tasarlandı.
Eric adlı robot
Beyaz Perdedeki Robotlar
1927’de Fritz Lang’in ‘Metropolis’i, gişe rekorları kıran bir filmdeki ilk robot karakter Maria’yı tanıttı.Filmde, bir mucit, Maria’nın gerçek insan karakterinin yerine bir robot yapıyor ve bu robot, asıl Maria’nın itibarını mahvetmeye, bir ayaklanma başlatmaya ve kaosa neden olmaya odaklanmıştı. Daha sonra, Maria’nın tasarımı Yıldız Savaşları droid C C-3P0’ın görünümünü şiddetli bir şekilde etkiledi.
Robotlar İle Fiziksel İlk Tanışma
Robotlar her zaman bir tehdit olarak görülmedi. 1950’lerde ve 60’larda, iyi zamanlarıydı robotların. Endüstri gelişiyor ve insanlar her zamankinden daha hızlı zenginleşiyordu. Bu dönemde robotlar, insanların gelecek için iyimserliğini somutlaştırmaya başladı.Bu ışıltılı ve geniş omuzlu metal adamlar, daha kolay ve daha mutlu zamanlar için sinyal veriyorlardı. Oyuncak robotlar, popüler kültürde bir robotun klasik görüntüsünü sağladı. Çok popülerdiler, yeni teknolojinin temalarını, uzay araştırmalarını ve o sırada halkın hayal gücünü yakalayan dünyanın ötesindeki bir geleceği oynuyorlardı.Bazı robotlar insan boyutunda bile ölçeklendi. Örneğin ‘George’, 1949 yılında yapılan WW2 uçağından hurda metal kullanılarak Tony Sale tarafından yaptırılmıştır. Robot, basın tarafından geniş çapta övgüyle karşılandı ve geleceğin evcil robotu için bir model olarak tanımlandı.
‘Cygan’ (bazen Gygan olarak adlandırılır), İtalya’da Dr Piero Fiorito tarafından ‘l’uomo elettrionico del futouro’ (geleceğin elektronik adamı) olarak tanımlandığı bir sergi açmak için inşa edildi. Cygan daha sonra Londra’ya geldi ve basının “Gygan gibi robotların günlük hayatımızın bir parçası olarak kabul edildiği bir zaman olabilir, ancak bebek bakımı veya ev işleri gibi hassas işler için yardımcı olması biraz zaman olabilir. Şimdilik daha kaba işler için kullanılabilir” şeklinde yorumları oldu. Robotlar hala teknolojinin geleceğimizdeki rolü konusundaki iyimserliğimizi yansıtıyor. Astroboy, Star Wars’taki C-3P0 veya Big Hero 6’dan Baymax gibi karakterler, robotların insanlığın yıkıcıları değil, yardımcıları, arkadaşları ve hatta arkadaşları bile olan bir dünyayı hayal etmemize yardımcı oluyor.
Editör / Yazar: Esra KELEŞ
Kaynak: https://www.sciencemuseum.org.uk/objects-and-stories/friend-or-foe-robots-popular-culture
Robotlar Bizi Değiştirir Mi?
1900’lü yılların başından beri yazarlar ve film yapımcıları, insanlığın dünyadaki yeri hakkındaki artan belirsizliğimizi ve makineler tarafından yerinden edilme korkusuyla – hatta onların içine dönme korkumuzu göstermek için robotları kullandılar.Sanayi çağı, daha önce insanlar tarafından yapılan fabrika işlerini üstlenmeye başlayan makinelerin oluşmasını sağladı. Makinelerin çalışır durumda kalmasından işçiler sorumlu oldu.
İnsanlar, onların yerini makineler aldıklarını, hatta kendilerinin makine olduklarını hissetmeye başladılar. Bu, ilk robot karakterlerinden bazılarına oluşturan popüler kültürde yaygın bir tema haline geldi. Makineye dönüşen bir insan olarak, L. Frank Baum’un 1900 tarihli “Harika Oz Büyücüsü” kitabından Teneke Adam’ın, kitabın yazıldığı dönemde sanayi işçileri tarafından hissedilen insanlıktan çıkma ve umutsuzluğu sembolize ettiği düşünülmektedir. L. Frank Baum, 1907 tarihli “Ozma of Ozma” kitabında “Tik-Tok” adında tamamen mekanik bir karakter yaratmaya devam etti. Tik-Tok, çoğu zaman literatürdeki ilk “robot” lardan biri olarak adlandırılır.
…. [Teneke Adam] bizim kadar canlı, çünkü gerçek bir erkek olarak doğdu ve teneke bedenini bir anda biraz durdurdu – ilk önce bir bacak, sonra bir parmak ve sonra bir kulak – Baltasıyla çok fazla kaza geçiren bu bakır adam aslında hiç hayatta olmadı!
L. Frank Baum
Robot Kelimesi Nereden Geliyor?
“Robot” kelimesi, 1920 yılında Çek oyun yazarı Karel Capek tarafından yazılan “Rossum’un Evrensel Robotları” (R.U.R) adlı bir oyunda kullanıldı. Çekçe’de ‘robota’, ‘emek’ veya ‘angarya’ anlamına gelir. Capek’in ‘Robotları’ ilk önce insanlar için mutlu bir şekilde çalışan ancak daha sonra isyan eden ve insan ırkının tükenmesine neden olan yapay insanlardı. Oyunda anlatılan “Robotlar”, makinelerden ziyade insanlar için yanlış olabilecek yaratıklardı:
Rossum’un Evrensel Robotları oyunundan bir diyalog;
- HELENA: (oturur) Nerelisin?
- SULLA: Bu fabrikadan…
- HELENA: aaa, sen burada doğdun.
- SULLA: Evet burada yapıldım
- HELENA: (ürküyor) Ne?
- DOMIN: (gülerek) Sulla insan değil, Bayan Glory, o bir robot.
Rossum’un Universal Robots’u, ‘R.U.R’’ın göğsüne basılmış harfleri, İngiltere’de yapılan ilk robota ilginç bir ilham verdi. 1928 yılında yapılan Eric adlı robot, Londra’daki bir serginin açılışına katılamadığı zaman York Dükü’nün yerini alacak şekilde tasarlandı.
Eric adlı robot
Beyaz Perdedeki Robotlar
1927’de Fritz Lang’in ‘Metropolis’i, gişe rekorları kıran bir filmdeki ilk robot karakter Maria’yı tanıttı.Filmde, bir mucit, Maria’nın gerçek insan karakterinin yerine bir robot yapıyor ve bu robot, asıl Maria’nın itibarını mahvetmeye, bir ayaklanma başlatmaya ve kaosa neden olmaya odaklanmıştı. Daha sonra, Maria’nın tasarımı Yıldız Savaşları droid C C-3P0’ın görünümünü şiddetli bir şekilde etkiledi.
Robotlar İle Fiziksel İlk Tanışma
Robotlar her zaman bir tehdit olarak görülmedi. 1950’lerde ve 60’larda, iyi zamanlarıydı robotların. Endüstri gelişiyor ve insanlar her zamankinden daha hızlı zenginleşiyordu. Bu dönemde robotlar, insanların gelecek için iyimserliğini somutlaştırmaya başladı.Bu ışıltılı ve geniş omuzlu metal adamlar, daha kolay ve daha mutlu zamanlar için sinyal veriyorlardı. Oyuncak robotlar, popüler kültürde bir robotun klasik görüntüsünü sağladı. Çok popülerdiler, yeni teknolojinin temalarını, uzay araştırmalarını ve o sırada halkın hayal gücünü yakalayan dünyanın ötesindeki bir geleceği oynuyorlardı.Bazı robotlar insan boyutunda bile ölçeklendi. Örneğin ‘George’, 1949 yılında yapılan WW2 uçağından hurda metal kullanılarak Tony Sale tarafından yaptırılmıştır. Robot, basın tarafından geniş çapta övgüyle karşılandı ve geleceğin evcil robotu için bir model olarak tanımlandı.
‘Cygan’ (bazen Gygan olarak adlandırılır), İtalya’da Dr Piero Fiorito tarafından ‘l’uomo elettrionico del futouro’ (geleceğin elektronik adamı) olarak tanımlandığı bir sergi açmak için inşa edildi. Cygan daha sonra Londra’ya geldi ve basının “Gygan gibi robotların günlük hayatımızın bir parçası olarak kabul edildiği bir zaman olabilir, ancak bebek bakımı veya ev işleri gibi hassas işler için yardımcı olması biraz zaman olabilir. Şimdilik daha kaba işler için kullanılabilir” şeklinde yorumları oldu. Robotlar hala teknolojinin geleceğimizdeki rolü konusundaki iyimserliğimizi yansıtıyor. Astroboy, Star Wars’taki C-3P0 veya Big Hero 6’dan Baymax gibi karakterler, robotların insanlığın yıkıcıları değil, yardımcıları, arkadaşları ve hatta arkadaşları bile olan bir dünyayı hayal etmemize yardımcı oluyor.
Editör / Yazar: Esra KELEŞ
Kaynak: https://www.sciencemuseum.org.uk/objects-and-stories/friend-or-foe-robots-popular-culture
YORUMLAR