Heraklitos; ' aynaya her baktığınızda gözlerinize yansıyan görüntünün size ait olduğundan emin misiniz? Yani; On yıl önceki fotoğrafınız ile on yıl sonraki size gülümseyen yüzün aynı yüz olduğunu söyleyebilir misiniz? Bütün bunları 'hayır' diye yanıtlıyorsanız değişimi inkar etmiyorsunuz demektir'!
Peki değişimi inkar etmiyoruz' da ne oluyor? Sadece değişimi inkar etmeyip bir kenara çekildiğimiz'de bir şey olmuyor! O bir şey olmaması aslında aklın devreye sokulmaması anlamında.
Akıl; Evreni sorgulamak, kendimizi sorgulamak, yani bilgiye ulaşmaktır diyor Heraklitos. Dahası; bilmediklerimizi hep sorgulamaktır demeye getiriyor büyük düşünür.
Heraklitos insanları üç gruba ayırmış.
1'-Ne söylenirse söylensin, azı açık dinleyen insanlar'.
2-'Her söylenene karşı, köpek gibi havlayıp karşı çıkan tutucular'.
3-'Filozoflar, bilgeler diye adlandırılan, bilgi depolamakla bilge olduğunu zannedenler'.
Oysa bilge insan olmak, ancak bedensel tutkulardan arınmış, öğrendiklerini sorgulayarak doğruya ulaşmaya çalışan ve böylece gerçek' Logos' (söz- düşünce- akıl-yasa anlamlarına gelir) bilgisine varanların erişebilecekleri bir mertebedir der!
Heraklitos önce doğaya sonra insana yönelmiş bir düşünürdür. Bundan'da şunu anlıyoruz: Evreni bir bütün olarak değerlendirmek; bilginin, bilge olmanın bir parçasıdır. Doğayı anlamadan insanı anlamakta zorlanırsınız.
Yani; 'Her şeyden bir, bir'den her şey için' bilgiye ulaşmak kapasitesi vardır insanoğlunun!
Evreni 'Logos' insanı 'Küçük Logos' olarak tanımlar Heraklitos.
Heraklitos; yığınları küçümser, onların evrenin gerçek bilgisini elde etme'de gayret göstermediklerini, hayatı sorgulamadan, koyun sürüleri gibi yaşadıklarını düşünmektedir.
Doğrusu; ben'de Heraklitos gibi düşünmekteyim. Zira kendini sorgulayan bir başkasını'da sorgulama yetisine sahiptir. Sorgulamak iyi bir şeydir! Sorgulamayan,'' adam sen'de' diyenlere bir gün gelir o adamlar bela olur ceza olur!
Sorgulamak; gidiş istikametimizin adeta bir pusulasıdır çoğu kez.
İster aile içerisinde, ister yakın çevremizde isterse çok daha büyük kitlelerin ve oluşumların dümenini elinde tutan siyasi partiler veya iktidarlar olsun; her şeyi ama her şeyi sorgulama zorunluluğumuz vardır.
Herakitos'un dediği gibi; 'sorgulanmayan, güdülerek yaşadığını fark etmeyen yığınlar hep olacak ama hep'de zarar görecekler'.
Bizler'de, Heraklitos gibi o yığınların uyanmasını sağlamak durumundayız. Ama önce kendimiz uyanık kalmak durumundayız.
Sevgilerimle.
YORUMLAR